انواع روکش دندان (بهترین جنس روکش دندانی)

انواع روکش دندان برای زیبایی، شکل، رنگ و اندازه دندان ها را بهبود داده یا ظاهر آنها را نیز تغییر می‌دهد؛ البته در تمامی مراحل، اولویت با حفظ حالت طبیعی دندان بیمار است. در دندانپزشکی زیبایی، گاهی از روکش‌ها به عنوان راه حلی برای اصلاح طرح لبخند استفاده می‌شود.

انواع روکش‌های دندان معمولا جلوی دندان قرار می‌گیرند و کمتر قسمت پشتی دندانها را پوشش می‌دهند. این روکش‌ها، پوسته‌های تراش خورده‌ای هستند که در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلفی وجود دارند و این قابلیت را دارند که کج بودن، کوتاه بودن، شکستگی و یا تغییر رنگ دندانها را برطرف سازند.

توصیه می‌شود برای این که  جایگذاری بهترین روکش دندان با موفقیت انجام شود، بهتر است کار را به یک پزشک متخصص بسپارید.

انواع روکش دندان برای زیبایی

روکش‌های دندان معمولا جلوی دندان قرار می‌گیرند و کمتر قسمت پشتی دندانها را پوشش می‌دهند. این روکش‌ها، پوسته‌های تراش خورده‌ای هستند که در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلفی وجود دارند و این قابلیت را دارند که کج بودن، کوتاه بودن، شکستگی و یا تغییر رنگ دندانها را برطرف سازند.

دقت داشته باشید که روکش‌ها نمی‌توانند جایگزین فضاهای خالی لثه و دندانهای از دست رفته باشند. معمولا برای پوشش قسمت‌های پشتی دندان، از اینله ها و آنله ها استفاده می‌شود.

روکش‌ها به طور معمول از پرسلن (روکشهای سرامیکی) ساخته میشوند اما رزین نیز یکی از مواد دیگر است که میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

البته انواع دیگری از روکش‌ها نیز وجود دارد بنام روکش زیرکونیا یا تاج زیرکونیوم (Zirconium Crowns) که از مواد معدنی ساخته شده و جایگزین مناسبی نیز برای روکش‌های پی اف ام یا (Porcelain Fused to Metal) است که در مقاله‌ای مجزا به تفصیل به آن پرداخته‌ایم.

روکش دندان، پوست یا لایه‌ای سفارشی به رنگ دندان یا در مواردی که رنگ طبیعی دندان تیره شده است، روکشی مناسب و رنگی نزدیک به رنگ طبیعی دندان سالم است که در قسمت جلویی یا روی دندان قرار می‌گیرد.

تفاوت لمینت سرامیکی و کامپوزیت ونیر با روکش دندان نیز در همین مسئله است که روکش های دندانی برای حجم بسیار زیادی از دندان های آسیب دیده مورد استفاده قرار می گیرند.

روکش دندان تمام فلزی (All-Metal)

با توجه به اینکه هیچ فلزی به تنهایی خواص لازم برای تهیه روکش دندان را ندارد؛ از آلیاژی از فلزات برای ساخت روکش دندان تمام فلزی استفاده می‌شود. انواع فلزاتی که برای ساخت روکش دندان تمام فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل فلزات گران‌قیمتی نظیر طلا و تیتانیوم، فلزات نیمه‌گران‌بها نظیر نیکل، کروم و برلیوم و فلزات معمولی هستند.

از جمله مهم‌ترین مزایای روکش دندان تمام فلزی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• روکش دندان تمام فلزی، نسبت به سایر انواع روکش‌های دندانی، دوام و استحکام بالایی دارد و احتمال شکستن آن بسیار پایین است.
• روکش دندان تمام فلزی سازگاری زیستی بالایی دارد؛ به‌این معنا که ضریب ساییدگی آن مشابه مینای دندان است و در بلند مدت موجب ساییدگی دندان‌های طبیعی نمی‌شود.
• روکش دندان تمام فلزی درصورتی که از آلیاژی از فلزات گران‌بها تهیه شده باشد، قابلیت شکل‌پذیری مناسبی دارد و تطابق بسیار بالایی با دندان طبیعی خواهد داشت.
• روکش دندان تمام فلزی نسبت به سایر انواع روکش‌های دندانی، هنگام نصب به تراش کم‌تری روی دندان طبیعی نیاز دارد.

از جمله معایب روکش دندان تمام فلزی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• روکش دندان تمام فلزی با توجه به رنگ و ظاهر آن برای ترمیم دندان‌هایی که در معرض دید هستند مناسب نیست و معمولاً برای ترمیم دندان‌های عقب به‌کار می‌رود.
• تعداد اندکی از بیماران ممکن است نسبت به برخی از فلزات به‌کار رفته در روکش دندان تمام فلزی نظیر نیکل و کروم حساسیت داشته باشند؛ در چنین مواردی با استفاده از آلیاژ طلا در ساخت روکش دندان تمام فلزی می‌توان مشکل را برطرف نمود.

روکش دندان تمام سرامیک (All-Ceramic)

برای ساخت روکش دندان تمام سرامیک از پرسلن استفاده می‌شود. با توجه به اینکه در این نوع روکش‌های دندانی، از فلزات استفاده نمی‌شود؛ بسیار شفاف هستند و مانند دندان طبیعی نور را منعکس می‌کنند. روکش دندان تمام سرامیک گزینه‌ای عالی برای افرادی است که به دنبال داشتن دندان‌هایی زیبا و طبیعی با تکنولوژی روز هستند.

از جمله مهم‌ترین مزایای روکش دندان تمام سرامیک می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• روکش دندان تمام سرامیک از جنس پرسلن خالص بوده و دارای هسته سرامیکی آلومینیوم اکسید است، استحکام بالایی دارد و در برابر شکستن و خرد شدن مقاوم است.
• روکش دندان تمام سرامیک نسبت به درجه حرارت حساس نیست و از این نظر نسبت به روکش دندان تمام فلزی برتری دارد.
• افرادی که نسبت به روکش دندان تمام فلزی حساسیت نشان می‌دهند می‌توانند از روکش دندان تمام سرامیک به عنوان جایگزین مناسب آن استفاده کنند.

از جمله معایب روکش دندان تمام سرامیک می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اگرچه روکش دندان تمام سرامیک از دوام و استحکام مناسبی برخوردار است؛ اما نسبت به روکش دندان تمام فلزی، طول عمر کمتری دارد.
• با توجه به اینکه روکش دندان تمام سرامیک نسبت به روکش دندان تمام فلزی، ساختار ضعیف‌تری دارد، نیازمند مراقبت و نگهداری بیشتری است. جویدن مواد غذایی سفت در بلند مدت ممکن است موجب ترک خوردن یا شکستگی روکش دندان تمام سرامیک شود.
• روکش دندان تمام سرامیک در صورت شکستن یا ترک خوردن قابلیت تعمیر ندارد و باید تعویض شود. البته تنها روکش دندانی که آسیب دیده تعویض می‌شود و نیازی به جایگزینی روکش کل دندان‌ها نیست.

روکش دندان فلزی-سرامیکی (Metal-Ceramic)

مهم‌ترین مزیت استفاده از سرامیک در ساخت روکش دندان، شفافیت و زیبایی ظاهری آن است. بنابراین با ترکیب فلز و سرامیک می‌توان روکش دندانی زیبا و شفاف و با استحکام بالاتر ایجاد نمود. در این نوع روکش، آلیاژی از فلزات به‌عنوان هسته و اسکلت اصلی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند، سپس از پرسلن به‌عنوان پوششی روی اسکلت فلزی دندان استفاده می‌شود.

از جمله مهم‌ترین مزایای روکش دندان فلزی-سرامیکی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• زیبایی ظاهری روکش دندان فلزی-سرامیکی بیشتر از روکش دندان تمام فلزی است؛ در عین حال، استحکام روکش دندان فلزی-سرامیکی بیشتر از روکش دندان تمام سرامیکی است.
• روکش دندان فلزی-سرامیکی، دوام و استحکام مناسبی دارد و از نظر هزینه‌، مقرون‌به‌صرفه است.
• میزان تطابق‌پذیری روکش دندان فلزی-سرامیکی با دندان طبیعی بالا است و بسیار دقیق و منظم بر روی دندان قرار می‌گیرد.

از جمله معایب روکش دندان فلزی-سرامیکی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• با از بین رفتن پولیش روکش دندان فلزی-سرامیکی احتمال ساییدگی دندان‌های فک مقابل افزایش می‌یابد.
• در صورت عدم مراقبت صحیح از روکش دندان فلزی-سرامیکی، احتمال شکستن پوشش پرسلن و جدا شدن آن از اسکلت فلزی وجود دارد.
• برای نصب روکش دندان فلزی-سرامیکی، لازم است که سطح بیشتری از دندان طبیعی تراش داده شود.

بهترین نوع روکش دندان کدام است؟

همان‌طور که اشاره شد، هر یک از انواع روکش‌های دندان مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. بنابراین برای انتخاب بهترین نوع روکش دندان باید هدف از انجام روکش دندان مشخص شود.

در‌صورتی که هدف از انجام روکش دندان، اصلاح طرح لبخند و بهبود زیبایی ظاهری دندان‌هایی باشد که در معرض دید هستند، بهتر است از روکش دندان تمام سرامیک استفاده شود.

در صورتی که روکش برای دندان‌های عقب و جهت ترمیم آن‌ها انجام می‌شود؛ بهترین گزینه استفاده از روکش دندان تمام فلزی است. دندان‌های عقب با توجه به اینکه بیشتر از سایر دندان‌ها در فرآیند جویدن غذا مورد استفاده قرار می‌گیرند باید از استحکام بیشتری نیز برخوردار باشند.

شایان ذکر است که روکش دندان فلزی-سرامیکی به عنوان استاندارد طلایی برای ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده معرفی شده است. بنابراین درصورتی که قصد ترمیم دندان‌های جلو را دارید و البته به‌دنبال روکشی با طول عمر بالاتر هستید، استفاده از روکش دندان فلزی-سرامیکی توصیه می‌شود.

عمر روکش دندان

کاربرد روکش‌ دندان

روکش‌های دندانی در بسیاری از موارد به منظور زیبایی هر چه بیشتر لبخند و دندانها مورد استفاده قرار می‌گیرند.در بسیاری از موارد از جمله درمان کانال ریشه دندان، استفاده از نوشیدنی‌هایی مانند قهوه و چای به صورت مداوم یا کشیدن سیگار، استفاده بیش از اندازه از فلوراید، استفاده از پرکننده‌های دندان یا دلایل دیگر ممکن است رنگ دندانها تغییر پیدا کند و به همین منظور میتوان با استفاده از روکش‌های دندانی، این تغییر رنگ‌ها را به طور کلی مخفی کرد.

برای بسیاری از افراد، فاصله میان دندانها بسیار آزار دهنده است و منجر به کاهش اعتماد به نفس آنها می‌شود. بسیاری از روکش‌های دندانی در این مواقع نیز می‌توانند به کم کردن فاصله دندان کمک کند.

افرادی که قسمتی از دندانهای آنها شکسته است یا اندازه آنها مناسب نیست نیز با این مشکل روبرو می‌شوند و میتوانند با استفاده از روکش‌های مختلف این مشکل را برطرف سازند.

یکی دیگر از کاربردهای اصلی روکش‌های دندانی پوشش پوسیدگی دندان است که زیبایی دندانها را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد. دندانهای نامرتب، نامنظم و غیرعادی را نیز میتوان به کمک روکش‌های دندانی زیبا و مرتب ساخت.

کاربرد روکشهای موقت دندان:

1. اصلاح طرح لبخند
2. پوشش تیرگی دندان
3. پوشش رنگ دندان
4. کم کردن فاصله دندان
5. پوشش پوسیدگی دندان البته بطور موقت

پاسخ به چند سوال در رابطه با روکش‌های دندان

زمانی که افراد قصد استفاده از روکش‌های دندانی را دارند، پروسه استفاده از آنها ممکن است برای بسیاری ایجاد نگرانی کند. بنابراین بدیهی است که سوالاتی در ذهن مخاطبین ایجاد شود. در ادامه برخی از رایج‌ترین سوالاتی که ممکن است توسط متقاضیان استفاده از روکش‌های دندانی مطرح شود را پاسخ خواهیم داد.

۱-آیا با استفاده از روکش‌های موقتی میتوان غذا خورد؟

بله، شما میتوانید در حالی که از روکش‌های موقت استفاده می‌کنید وعده‌های غذایی را مصرف کنید اما پس از غذا باید حتما آنها را تمیز کنید.

۲-آیا اسنپ آن ونیرز واقعا کارایی دارند؟

اسنپ آن ونیرز در حقیقت یک جایگزین ارزان قیمت و البته با مقاومت کمتر نسبت به روکش‌های سنتی است. این روکش‌ها برای کوتاه مدت کارایی بسیار مناسبی دارند اما حقیقت امر آن است که به نسبت بسیاری از روکش‌های سنتی، کمتر طبیعی به نظر می‌رسند و در طول زمان امکان آسیب دیدن آنها بیشتر است.

۳-آیا روکش‌های کامپوزیتی دندانها را از بین می‌برد؟

روکش‌های کامپوزیت، دندانهای شما را از بین نخواهد برد و بر سلامت دهان و دندان شما تاثیر منفی نمی‌گذارد. با این وجود برای این که بتوان از روکش‌های کامپوزیت استفاده کرد باید قسمتی از دندان را تراشید. کامپوزیت دندان قابل برداشتن نیست چرا که ساختار طبیعی دندان شما دوباره رشد نمی‌کند.

۴-آیا میتوان پس از مدتی روکش‌های دندان را حذف کرد؟

روکش‌های پرسلن و کامپوزیت غیر قابل حذف هستند. لومینیرز و روکش‌های اسنپ آن ونیرز را اما میتوان از دندان خارج کرد اما این روکش‌ها مقاومت کمتری نسبت به روکش‌های سنتی دارند.

۵-روکش‌های پرسلن بهتر هستند یا روکش‌های کامپوزیت؟

روکش‌های پرسلن در برابر لکه بسیار مقاوم هستند، ظاهر طبیعی‌تری دارند و ماندگاری بیشتری نیز دارند. روکش‌های کامپوزیت نیز نسبت به روکش‌های پرسلن ضعیف‌تر هستند و امکان لکه‌پذیری آنها نیز بیشتر است. آنها همچنین دوام کمتری دارند اما هزینه استفاده از آنها کمتر است.

سخن آخر

بسیاری از افراد بنا بر دلایل مختلف ممکن است نخواهند که از روکش‌های دندانی استفاده کنند. جایگزین‌هایی نیز برای این افراد وجود دارد تا بتوانند لبخند خود را زیباتر از آن چیزی که هست نشان دهند. استفاده از تاجهای دندانی یا باندینگ‌ دندان میتواند راه حلی برای این افراد باشد. با این وجود، روکش‌های دندانی گزینه‌های جذاب‌تری برای استفاده در میان گزینه‌های در دسترس هستند. روکش‌های دندانی برای افرادی که قصد دارند شکل دندانهای خود را بیشتر تغییر دهند، بهترین گزینه به حساب می‌آیند.

روکش‌های دندانی می‌توانند به طور کامل شکستگی‌ها، لب‌پر شدن دندان، تغییر رنگ، ظاهر نامناسب و همچنین عدم توازن دندانها را پوشش دهند و ظاهری زیبا به لبخند فرد ببخشند. البته باید در نظر داشت که روکش‌های دندانی جایگزین مناسبی برای دندانهای از دست رفته نیستند. انواع روکش‌های موجود و در دسترس با برندها و جنسهای مختلف می‌توانند توسط دندانپزشکان در موارد مختلف مورد استفاده قرار گیرند. با این حال بهتر است پیش از تصمیم‌گیری در رابطه با استفاده از هر یک از این روکش‌ها با دندانپزشک خود مشورت کنید.

سوالات متداول درباره روکش دندان