بریج دندان چیست؟ مزایا و کاربرد پل دندانی

بریج دندان یا پل دندانی یکی از روش‌هاییست که برای پر کردن جای خالی دندان از دست رفته استفاده میشود. در این روش دندان‌های مجاور را آماده حمایت از دندان جدید کرده و از آنها به عنوان پایه دندان جایگزین جدید استفاده میشود.

برای جایگزینی یک دندان از دست رفته با استفاده از این روش یک پل سه دندانی ساخته شده و در ناحیه دندان خالی قرار داده میشود. با استفاده از بریج دندان میتوانید طرح لبخند خود را اصلاح و یک ترکیب زیبا برای چهره خود ماندگار کنید. در ادامه این مقاله میفهمیم مزایا و معایب پل دندان یا بریج دندان چیست.

پل یا بریج دندان چیست؟

بریج دندانی در واقع یک دندان مصنوعی است که برای پر کردن جای خالی دندانی که از دست رفته است به صورت ثابت قرار میگیرد.

بریج دندان اغلب به دندان مجاور یا ایمپلنت مجاور چسبیده میشود در حقیقت از یک یا دو دندان مجاور بعنوان پایه یا تکیه گاه استفاده میشود. از بریج دندان به دلایل بسیار مختلفی استفاده میشود یکی از مهم‌ترین موارد این است که از بریج دندان برای محافظت کردن از دندان‌هایی که کمی آسیب دیده‌اند و یا شکل دادن به دندان‌هایی که دچار آسیب کمی شده‌اند استفاده میشود.

به صورت کلی میتوانید با استفاده از بریج دندانی از مشکلاتی که ممکن است برای از دست دادن دندان دچار آن شده باشید جلوگیری کنید.

بریج دندان و تاج که روش‌های درمانی هستند که در دندانپزشکی زیبایی مورد استفاده هستند، این پروتزها از مواد مصنوعی لمینت دندان سرامیکی تشکیل شده‌اند که آنها را روی دندان طبیعی مجاور یا ایمپلنت مجاور میچسبانند.

کاربرد اصلی تاج‌ها جهت پوشیدن کامل دندان آسیب دیده است و از بریج دندان برای پوشاندن یک بخش خالی از دندان استفاده میکنند. برای استفاده از این روش به دندان سالم در مجاور ناحیه خالی دندان و یا ایمپلنت سالم در مجاور محل دندان از دست رفته نیاز است.

در واقع یک پل تشکیل شده از یک یا چند دندان مصنوعی که در مجاورت دندان‌های سالم قرار میگیرد و از مشکلاتی که در ادامه بی دندانی به مرور ایجاد میشود جلوگیری میکند.

بریج دندانی تا زمانی که دندان‌های مجاور قدرت نگهداری آن را داشته باشند و سالم باشند پایدار بوده و در دهان میماند. اما اگر دندان‌های مجاور ضعیف شوند، بشکنند و یا دچار آسیب و پوسیدگی شوند دیگر نمیتوانند از بریج حمایت کنند و باید گزینه‌های دیگر مانند ایمپلنت دندان را جایگزین بریج دندان یا پل دندان کرد.

مراحل بریج دندان

برای انجام بریج گاهی دندانپزشک مجبور می‌شود دندان‌های سالم اطراف فضای دندانی فرد را تراش دهد تا از آن به‌عنوان پایه‌های بریج استفاده کند. به دلیل سالم بودن این دندان‌ها، درصورتی‌ که  حساسیت نداشته باشند، معمولاً آن‌ها را عصب‌کشی نمی‌کنند.

ولی امروزه معمولاً بعد از عصب‌کشی دندان‌ها و برای محافظت از بافت‌های باقی‌مانده دندان‌هایی که به‌شدت تضعیف شده‌اند از روکش دندان استفاده می‌شود.

• بررسی پیش ‌از درمان

قبل‌از انجام هر کاری باید وضعیت بیمار بررسی شود و مشخص گردد که از دست دادن دندان به دلیل آسیب فیزیکی بوده یا درنتیجه عفونت شدید لثه ایجاد شده ‌است. اگر جای خالی دندان آسیب‌دیده به ‌موقع پر نشود انحراف در دندان‌های مجاور ایجاد می‌شود. همچنین مفصل گیجگاهی فکی نیز ممکن است در اثر فشار بیش‌ازحد صدمه ببیند.

• انتخاب انواع بریج

به طور کلی سه نوع بریج وجود دارد: بریج مریلند، بریج معلق و بریج معمولی.

بریج معمولی دارای دو روکش بوده که  به دو طرف دندان مصنوعی متصل می‌شود و آن را نگه می‌دارد. بریج معلق تنها دارای یک روکش بوده که از یک طرف دندان مصنوعی را نگه‌داشته و بریج مریلند نیز یک دندان مصنوعی است که به کمک زوائدی به دندان‌های خود فرد در دو طرف چسبانده می‌شود.

• بی حس کردن دندان‌ها

بر خلاف فیشور سیلانت که معمولا نیازی به بی‌حسی موضعی ندارد، برای بریج دندان ابتدا باید بافت‌های اطراف بی‌حس شوند برای این کار ماده بی‌حسی موضعی به بافت‌های اطراف تزریق می‌شود.

• تراشیدن دندان‌های اباتمنت

دندان‌های اباتمنت تراشیده شده و پس‌از تغییر شکل، آماده روکش می‌شوند. روکش‌هایی که روی این دندان‌ها قرار می‌گیرند باعث محکم و ثابت نگه‌داشتن دندان مصنوعی در جای خود می‌شوند.

• قالب‌گیری و ساخت پروتز

بعد از آماده‌سازی دندان‌ها از دهان بیمار قالب گرفته می‌شود و قالب آماده‌شده به لابراتوار ارسال می‌شود. در لابراتوار نیز بریج اختصاصی بیمار ساخته می‌شود. ازآنجایی‌که معمولاً چند هفته برای ساخت بریج اصلی طول می‌کشد، ممکن است دندان‌پزشک استفاده از بریج موقتی را به شما توصیه کند.

• نصب بریج

برای قرار دادن بریج نهایی در جای خود باید مجدداً به مطب دندان‌پزشکی مراجعه کنید. دندانپزشک پس ‌از نصب بریج از هماهنگ بودن آن با دندان‌های مجاور و متناسب بودن آن اطمینان حاصل کرده و آن را تنظیم می‌کند.

مزایای بریج دندان

بریج دندان یا پل دندان مانند دیگر روش‌های مشابه خود دارای مزایای بسیار زیادی است که شامل موارد زیر می‌شوند:

قیمت بریج دندان

قیمت بریج دندان نسبت به دیگر روش‌های درمانی پر کردن جای خالی دندان‌ها مثل ایمپلنت دندان، بسیار مناسب و مقرون به صرفه است. هزینه نهایی بریج دندان ۱۴۰۲ بسته به عوامل مختلفی چون استفاده از خدمات بیمه، نیاز به درمان‌های تکمیلی، وضعیت و موقعیت دندان، جنس و برند بریج، تخصص دندانپزشک و … تعیین می‌شود. هزینه بریج دندان ۱۴۰۲ برای هر واحد از ۲ میلیون تا ۵ میلیون تومان متغیر است. برای مشاوره و اطلاع از هزینه بریج دندان در سال ۱۴۰۲، با کلینیک دندانپزشکی دکتر نصیری تماس بگیرید.

در مورد اینکه آیا بیمه هزینه بریج دندان را می‌پردازد یا خیر، بهتر است در مورد هزینه بریج دندان و استفاده از خدمات بیمه، از دفتر بیمه تکمیلی خود اطلاعات لازم را کسب کنید.

عوامل موثر بر هزینه بریج دندان

عوامل مختلف و زیادی وجود دارد که میتواند بر قیمت بریج دندان تاثیر زیادی داشته باشد که در ادامه آنها را به صورت مختصر شرح میدهیم:

1. تعداد دندان‌هایی که از دست داده باشید و یا بنا به هر دلیلی کشیده باشید در هزینه بریج دندان ۱۴۰۲ بسیار موثر است بدین معنی که تعداد جای خالی دندان بر قیمت بریج تاثیر گذار است.
2. میزان پیچیدگی در هنگام قرار دادن بریج دندانی بسیار در قیمت آن تاثیر گذار است.
3. میزان ترمیم‌ها و درمان‌های مورد نیاز در هنگام پل گذاری بسیار تاثیر در قیمت آن دارد.
4. نوع متریال استفاده شده در ساخت بریج مانند رزین کامپوزیت، آلیاژ فلزی پوشیده شده از رزین و زیرکونیا تاثیر زیادی بر هزینه بریج دندان ۱۴۰۲ دارد.
5. در صورتی که ریشه دندان قدیمی بطور کامل تخلیه نشده باشد احتیاج به درمان ریشه (عصب کشی) یا روت کانال و سپس مراحل بعدی وجود دارد

ایمپلنت یا بریج؟

پاسخ دقیقی نمی‌توان به این سوال داد که ایمپلنت دندان بهتر است یا بریج؟ هر کدام از این روش‌ها بسته به شرایط بیمار و صلاح دید دندانپزشک مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای اینکه بدانید ایمپلنت برای شما بهتر است یا بریج، باید با دندانپزشک خود مشورت کنید. در مقایسه ایمپلنت با بریج باید به تفاوت‌های این دو روش توجه کنید:

1. ایمپلنت دندان، نوعی پروتز ثابت است که دوام و ماندگاری بسیار بالایی دارد. در صورت مراقبت درست و رعایت بهداشت دهان و دندان می‌توانید تا پایان عمر از ایمپلنت دندان بدون هیچ مشکلی استفاده کنید.
2. هزینه ایمپلنت دندان بسیار بیشتر از بریج است، اما به دلیل ماندگاری بالایی که دارد کاشت ایمپلنت صرفه اقتصادی دارد.
3. کاشت ایمپلنت روشی دائمی بوده و نیاز تعویض ندارد. در حالی که بریج دندان را باید هر چند سال یک بار تعویض کنید.
4. در روش کاشت ایمپلنت، فیکسچر در استخوان فک پیچ شده و به آن پیوند می‌خورد. همین مساله ریسک تحلیل استخوان فک را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد. این در حالی است که در روش بریج، احتمال تحلیل استخوان فک بسیار بالا است.
5. همه افراد کاندید کاشت ایمپلنت نیستند. برخی از افراد بنا به دلایلی مثل بیماری، دیابت، اعتیاد به الکل و یا نقص سیستم ایمنی نمی‌توانند کاشت ایمپلنت دندان انجام دهند. در این دسته از افراد بریج انتخاب مناسب تری برای پرکردن جای خالی دندان‌های از دست رفته است.

بریج یا دندان مصنوعی؟

دندان مصنوعی از قدیمی‌ترین مدل‌های پروتز متحرک دندان است. دندان مصنوعی از تحلیل لثه جلوگیری کرده و ظاهر فک و صورت را بهبود می‌بخشد. بریج دندان نیز فضا خالی دندان‌های از دست رفته را به خوبی پر کرده و روشی تقریبا دائمی است. برای انتخاب بین بریج یا دندان مصنوعی، باید مزایا و معایب این دو روش را با هم مقایسه کرد:

مزایای دندان مصنوعی عبارتند از:

1. قیمت پایین‌تر
2. قابل استفاده در افرادی که دچار تحلیل استخوان فک و لثه هستند
3. روشی غیرتهاجمی و بدون درد
4. تنها در ۴ جلسه قابل انجام است

مزایای بریج نیز عبارتند از:

1. بدون نیاز به ارزیابی تراکم استخوان فک
2. روشی آسان و سریع برای پرکردن جای خالی دندان‌های از دست رفته
3. هزینه مناسب
4. دوام و ماندگاری بالا
5. ظاهر طبیعی
6. بدون نیاز به عمل جراحی

اینکه بریج بهتر است یا دندان مصنوعی، به شرایط و وضعیت سلامت‌تان بستگی دارد. دندانپزشک برای انتخاب بهترین روش درمان پرکردن جای خالی دندان‌ها، ابتدا شما را معاینه کرده و سپس روش مناسب را تعیین می‌کند.

انواع مختلف بریج دندان کدامند؟

بریج دندانی نیز مدل‌های مختلفی دارد که میتوانید با توجه به شرایط خود و مشورت با پزشک یکی از آنها را انتخاب کنید. در ادامه بررسی انواع روش‌های بریج دندان میپردازیم. بریج دندان دارای چهار مدل مختلف زیر است:

نوع اول: بریج سنتی

به این نوع بریج اصطلاحا بریج سنتی و مرسوم نیز میگویند و از دوران‌های بسیار قدیم برای جایگزین کردن دندان از رفته استفاده میشد که تا به امروز نیز این روش استفاده میشود و کاربردهای خود را دارد. پل دندان تشکیل شده است از تعدادی دندان مصنوعی که به دندان‌های سالم مجاور خود متصل شده است. برای اتصال این پل دندانی ابتدا باید بررسی شود دندان‌های مجاور از سلامت کافی برخوردار باشند. سپس مینای دندان‌های مجاور را تراش میدهند تا به حالتی تبدیل شود که بتوان پل‌ها را به آنها وصل کرد.

نوع دوم: بریج دندانی کانتی لور (Cantilever)

به این نوع بریج اصطلاحا بریج معلق هم گفته میشود. استفاده از این نوع بریج اغلب برای پر کردن جای خالی یک دندان به کار برده میشود. در استفاده از این نوع بریج باید در اطراف ناحیه بی دندانی یک دندان سالم و متسحکم وجود داشته باشد به این صورت که یا سمت راست دندان سالم باشد یا در سمت چپ دندان سالم وجود داشته باشد. برخلاف اینکه در بریج سنتی باید هر دو طرف ناحیه بی دندانی، دندان سالم و مستحکم وجود داشته باشد. دندانی که سمت راست یا چپ ناحیه بی دندانی است را دندان پایه می گویند . دندان پروتز ثابتی که جانشین دندان طبیعی میشود پونتیک یا پانتیک (Pontic) مینامند که می تواند از جنس فلز یا لمینت سرامیکی باشد. دندان پایه را باید در این مرحله تراش داد و سپس پل را سوار و تثبیت کرد.

نوع سوم: بریج دندانی مریلند (Maryland)

بریج دندانی مریلند نیز مانند بریج سنتی نصب میشوند. بدین منظور که برای نصب آن نیاز به دو دندان طبیعی و سالم اطراف ناحیه بی دندانی است. تفاوت آن فقط این است که دیگر نیازی به تراشیدن مینای دندان در این روش نیاز نیست. بلکه در این روش با استفاده از بال‌هایی که جنس آنها فلزی یا پرسلین است پل دندان را به پشت دندان طبیعی سمت راست و دندان طبیعی سمت چپ وصل میکنند.

نوع چهارم: بریج پشتیبانی شده با ایمپلنت

در این نوع از بریج باید برای استفاده صحیح حتما از ایمپلنت کمک گرفته شود. افرادی برای این روش مناسب هستند که بیش از یک دندان خود را از دست داده باشند.

در استفاده از این روش هیچ کاری با دندان‌های کناری نخواهید داشت و مینای آنها بدون تراش سلامت میماند زیرا با استفاده از ایمپلنت میتوانید از پل به خوبی حمایت کنید. استفاده از این روش ممکن است زمان بر باشد زیرا چندی ماه برای کاشت ایمپلنت و سپس نصب بریج زمان نیاز است.

برای استفاده از بریج دندانی که توسط ایمپلنت حمایت میشود باید دو جراحی انجام داد:

1. اولین جراحی برای قرار دادن و جایگذاری صحیح واحد ایمپلنت درون استخوان فک بیمار است.
2. و دومین عملیات جهت نصب بریج و قردادن پل دندان است.

برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله بریج  دندان بهتر است یا ایمپلنت؟ را مطالعه کنید.

درمان‌های جایگزین بریج دندان

بریج دندان برای پرکردن جای خالی دندان های از دست رفته انجام می‌شود. برای پرکردن جای خالی دندان‌های از دست رفته روش‌های دیگری هم وجود دارد که عبارتند از:

1. کاشت ایمپلنت دندان روش استاندارد پرکردن جای خالی دندان‌های از دست رفته است. کاشت ایمپلنت در مقایسه با روش‌های دیگر همچون بریج و دندان مصنوعی، دوام و ماندگاری بسیار بالایی دارد. ایمپلنت دندان ظاهری کاملا طبیعی دارد و از تحلیل استخوان فک جلوگیری می‌کند. با استفاده از ایمپلنت دندان، احساس راحتی بیشتری هنگام غذاخوردن یا حرف زدن خواهید داشت.
2. دندان مصنوعی که پروتزی متحرک است. می‌توانید هر گاه می‌خواهید دندان مصنوعی را بیرون بیاورید و بعدا دوباره آن را در جای خود قرار دهید. همه افراد می‌توانند برای پرکردن جای خالی دندان‌های خود از دندان مصنوعی استفاده کنند.
3. بریج مریلند یا باله دار تنها برای دندان‌های جلویی قابل استفاده بوده و به دلیل استحکام پایین و شکنندگی در دندان‌های عقبی استفاده نمی‌شود.
4. دندان مصنوعی فلیپر که برای پرکردن جای خالی دندان‌ها به صورت موقتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از معایب این روش می‌توان به استحکام و مقاومت پایین آن اشاره کرد.

مراقبت‌ از پل دندان

درواقع دندان‌های اطراف و حامی که پل دندان روی آنها انجام شده است اصلی‌ترین تفش را در نگهداری از پل دندان انجام میدهند.

اغلب مردم تصور میکنند که فقط مراقبت از پل دندان کافیست و دیگر نیاز به مراقبت لازم برای دیگر دندان‌ها نیست. اما باید به این نکته دقت کنید که دندان‌هایی که کنار ناحیه مورد نظر هستند و حمایت کننده اصلی پل دندانی هستند باید همیشه در سلامت کامل باشند و دچار آسیب نشوند.

اگر دندان‌های کنار پل دندان کثیف باشد و مشکلی داشته باشد به راحتی میتواند عفونت و بیماری‌های لثه (پریودنتال) خود را به دندان‌های حامی انتقال دهد که این اتفاق بسیار ناگوار است. حتما پس از بریج دندان باید نخ دندان و مسواک زدن را فراموش نکنید؛ البته بهتر است شیوه صحیح مسواک زدن را از پزشک خود یاد گرفته و اصولی آن را انجام دهید و هیچ کار سختی را با دندان‌ها انجام ندهید. در مراقبت از پل دندان جلوگیری از عفونت لثه و پوسیدگی دندان‌های حمایت کننده است.

البته اگر این روش را انتخاب کردید باید ۶ ماه یک بار از جرمگیری تخصصی برای از بین بردن پلاک‌ها و جرم‌های انباشته شده روی دندان استفاده کنید.

در صورتی که میخواهید از بریج دندان برای جایگزینی دندان از دست رفته بدون ایمپلنت استفاده کنید باید هیچگونه بیماری در دهان و دندان‌های خود نداشته باشید. در استفاده از این روش هیچ گونه محدودیتی برای جنسیت و سن افراد ندارد و هر فردی با سن متفاوت میتواند آن را انتخاب کند. از دهانشویه به صورت مرتب و روزانه برای جلوگیری از تجمع پلاک استفاده کنید.

نکات مهم در استفاده از بریج دندان

1. یکی از رایج‌ترین روش‌هایی که برای پر کردن جای خالی دندان از دست رفته استفاده میشود استفاده از روش بریج دندان یا پل دندانی است که در استفاده از این روش دندان‌های مجاور را آماده حمایت از دندان جدید کرده و از آنها به عنوان پایه دندان جایگزین جدید استفاده میشود.
2. اگر یک دندان از دست رفته را بخواهیم جایگزین کنیم با استفاده از این روش یک پل سه دندانی ساخته شده و در ناحیه دندان خالی قرار داده میشود.
3. کاربرد اصلی تاج‌ها جهت پوشیدن کامل دندان آسیب دیده است و از بریج دندان برای پوشاندن یک بخش خالی از دندان استفاده میکنند.
4. بریج دندانی تا زمانی که دندان‌های مجاور قدرت نگهداری آن را داشته باشند و سالم باشند پایدار بوده و در دهان میماند. اما اگر دندان‌های مجاور ضعیف شوند، بشکنند و یا دچار آسیب و پوسیدگی شوند دیگر نمیتوانند از بریج حمایت کنند و باید گزینه‌های دیگر مانند ایمپلنت دندان را جایگزین بریج دندان یا پل دندان کرد.
5. بریج دندان توزیع نیرو را در دندان‌ها و فک تعدیل میبخشد. مشکلات جویدن و صحبت کردن که در بی دندانی وجود داشت را حل میکند.
6. بریج دندان شامل چهار مدل مختلف است که با توجه به شرایط بیمار یکی از آنها انتخاب میشود. این چهار مدل عبارت است از: بریج دندانی سنتی، بریج دندانی کانتی لور، بریج دندانی مریلند و بریج پشتیبانی شده با ایمپلنت
7. تعداد دندان‌هایی که از دست داده باشید و یا بنا به هر دلیلی کشیده باشید در قیمت بسیار موثر است بدین معنی که تعداد جای خالی دندان بر قیمت بریج تاثیر گذار است و همچنین میزان پیچیدگی فرآیند پل دندان بر قیمت آن بسیار موثر است.

سخن نهایی

ممکن است هر فردی در طول زندگی خود دندان یا تعدادی از دندان‌های خود را از دست داده باشد در این صورت باید به دنبال یک روش مناسب برای جایگزین کردن جای خالی آن باشد. زیرا خالی نگهداشتن جای دندان از دست رفته ممکن است باعث از بین رفتن فرم و حالت دندان‌های مجاور آن یا تحلیل استخوان فک بشود.

با از دست دادن دندان علاوه بر مشکلاتی که برای ساختار دندان به وجود می‌آید نیز مشکلاتی همچون مشکلات در صحبت کردن و تکلم، جویدن مواد غذایی و تمیز کردن دهان و دندان به وجود می‌آید.

مشکلاتی که در بی دندانی تحمل میکردید مانند مشکلات صحبت کردن یا مشکلات جویدن و یا چفت نشدن خوب دندان‌هایتان با استفاده از  بریج دندان از بین میرود. چفت شدن دندان‌ها بسیار مهم است و با انجام این اتفاق دیگر دندان‌ شما تکان نمیخورد و جا به جا نمیشود.

یکی از مواردی که بریج دندان میتواند از به وجود آمدن آن جلوگیری کند آن است که پس از افتادن دندان یا از دست دادن دندان به مرور دندان‌های دیگر دچار تغییر مکان میشوند که به همین سبب چفت شدن دندان‌ها به درستی اتفاق نخواهد افتاد. با استفاده از بریج میتوانید از این مشکل جلوگیری کنید.

در صورتی که لثه بیمار از بین رفته باشد جراح با کمک ایمپلنت برای لثه تحلیل رفته جای خالی دندان را پر می کند.

سوالات متداول درباره بریج دندان