ترمیم شکستگی دندان جلو

شکستن، ترک خوردن یا ساییده شدن دندان می تواند بسیار دردناک باشد. دندان ممکن است از طرق مختلف آسیب ببیند و این آسیب ها بسته به نوع ضربه ای که به دندان وارد شده است می تواند جزئی یا سنگین باشد. در این شرایط باید نسبت به ترمیم دندان شکسته سریعا اقدام کرد.

دندان شکسته همچنین می تواند باعث ایجاد خراش در زبان شود. این امکان نیز وجود دارد که به دلیل از دست دادن شکل ظاهری و نداشتن استحکام اولیه، شکستگی دیگری در دندان رخ دهد. از طرف دیگر، شکستگی دندان می تواند باعث ایجاد شکاف در دندان شود و در این حالت احتمال گرفتار شدن لقمه در دندان و در نتیجه پوسیدگی دندان و التهاب لثه نیز افزایش پیدا می کند. در ادامه روش های ترمیم شکستگی دندان را بررسی می کنیم.

روش های ترمیم دندان شکسته شده

اگر آسیب جدی باشد، راهی بجز مراجعه به دندانپزشک برای درمان آن وجود ندارد. در کوتاه ترین زمان، تنها کاری که شما باید انجام دهید، رفع درد و محافظت بیش تر از دندان و دهان است تا بتوانید به کمک آن از آسیب دیدگی بیش تر جلو گیری کنید. انتخاب شیوه دمان به اندازه ترک یا شکستگی و محل آن بستگی دارد. برخی از روش های احتمالی عبارتند از:

• پولیش دندان
• پیوند
• قرار دادن کانال ریشه و تاج
• کشیدن دندان و ایمپلنت

در برخی از مواقع و به تشخیص دندانپزشک ممکن است ترک های سطحی نیازی به درمان نداشته باشند. اما دندانپزشک باید تلاش کند تا از راه های مختلف مانند درد بیمار و استفاده از اشعه ایکس، حفره ها را بررسی کند تا بتواند شیوه درمانی درست را پیش بینی کند.

استفاده از روکش (ونیر) برای ترمیم دندان

در صورتی که یکی از دندان های جلو شکسته باشد، روکش دندان باعث می شود تا دوباره سالم به نظر برسد. روکش دندان از خدمات دندانپزشکی زیبایی است که پوسته ای نازک از مواد کامپوزینی یا رزین به رنگ دندان است که تمام قسمت جلویی دندان را می پوشاند (دقیقا مانند ناخن های مصنوعی که تمام سطح ناخن شما را پوشش می دهد) البته با یک قسمت ضخیم تر که جایگزین قسمت شکسته دندان می شود.

پروسه ساخت روکش دندان ممکن است یک تا دو هفته زمان لازم داشته باشد چرا که نیاز به طی کردن مراحل آزمایشگاهی دارد. در این روش دندانپزشک ابتدا دندان را خیس می کند، سپس با مایعی چسبناک روکش را به دندان متصل می کند و با استفاده از نور چسپ را خشک می کند تا فورا به دندان بچسبد.

پرکردن یا پیوند دندان های شکسته

در صورتی که فقط یک تکه کوچک از مینای دندان خود را بر اثر شکستگی از دست داده اید، دندانپزشک می تواند با استفاده از ابزارهای پر کنند، سطح آسیب را بپوشاند و دندان را ترمیم کند. در صورتی که دندان های جلویی آسیب دیده باشد و یا هنگام خنده دندان ها مشخص شود، دندانپزشک از روش باندینگ یا پیوند استفاده می کند که در آن از رزین کامپوزیت که به رنگ دندان است استفاده می شود.

باندینگ دندان یک روش ساده است که به طور معمول نیازی به بی حس شدن دندان ندارد. در این روش نیز از ژل و مایع چسبنده استفاده می شود تا دندانپزشک بتواند رزین را به دندان بچسباند. سپس برای سخت شدن مواد استفاده شده، از پرتوی فرا بنفش استفاده می شود.

ترمیم دندان شکسته با ایجاد کانال ریشه

ترکی که عمیق تر از سطح دندان باشد، بدون تردید نیازمند ترمیم گسترده تری است. در برخی از مواقع ترک به سمت پالپ (مغز دندان) گسترش پیدا می کند که ممکن است به یک کانال ریشه نیاز داشته باشد. در حین عمل متخصص ریشه دندان، پالپ های ملتهب و آلوده را برداشته، داخل دندان را تمیز می کند و آن را با ماده ای لاستیکی پر می کند و با استفاده از ماده پرکننده یا تاج آن را می پوشاند. این روش در بسیاری از موارد کاربردی تر است و درد آن مشابه درد پرکردن دندان است.

برخی از دندان ها اما بیش از یک ریشه دارند، در این شرایط دندانپزشک باید با استفاده از سایر ریشه های دندان تلاش کند تا دندان را حفظ کند. به این حالت نیم بند گفته می شود.

کشیدن دندان و استفاده از ایمپلنت

همیشه نمی توان به ترمیم دندان آسیب دیده امید داشت. در برخی از مواقع ایجاد کانال برای ریشه نمی تواند دندان را نجات دهد. بسیاری از متخصصین ریشه، با توجه به عمق ترک ایجاد شده تعیین می کنند که آیا دندان باید از دهان خارج شود یا خیر. بر اساس مطالعات صورت گرفته در سال ۲۰۱۹، هرچه میزان عمق ترک ایجاد شده در دندان بیش تر باشد، احتمال کشیدن دندان نیز افزایش پیدا می کند.

در بسیاری از موارد حتی اگر ترک به زیر خط لثه رسیده باشد، دندانپزشک کشیدن دندان را پیشنهاد می کند. در صورت کشیدن دندان، بدیهی است که توصیه دندانپزشک به متقاضی آن است که از ایمپلنت دندان استفاده کند چرا که همچون یک دندان طبیعی به نظر می رسد و عملکردی تقریبا مشابه دارد.

استفاده از تاج برای ترمیم دندان های شکسته

در صورتی که قسمت بزرگی از دندان شکسته یا دچار پوسیدگی شده باشد، دندانپزشک ممکن است بخش بزرگی از دندان را ساییده یا برش دهد و آن را با تاج یا کلاهکی شبیه به دندان که برای محافظت از دندان و بهبود ظاهر آن ساخته شده است، بپوشاند. تاج های دائمی را می توان از فلز های تمام رزین یا تمام سرامیک ساخت. تاج های تمام فلزی بسیار قوی تر هستند و تاج های رزینی شباهت بیش تری به دندان طبیعی دارند.

در صورتی که قسمت بالای دندان شسکته شود اما ریشه سالم مانده باشد، درمان گر می تواند یک کانال ایجاد کند و یک گیره که بتواند تاج را نگه دارد در آن جای گذاری کند. سپس این امکان به وجود می آید که تاج بر روی این گیره قرار گیرد. در طول درمان از این طریق حداقل دو بار مراجعه به دندانپزشک نیاز است چرا که دندانپزشک برای ساخت تاج دندان به انجام فعالیت های آزمایشگاهی نیاز خواهد داشت.

در مرحله اول مراجعه، دندانپزشک با بی حس کردن دندان، قسمت های مورد نظر را از بین می برد و مقدمات ایجاد پایه در دهان را فراهم می آورد و در پایان با اضافه کردن یک تاج موقت برای دندان از پایه ساخته شده محافظت می کند. برای ساخت تاج حدودا به سه هفته زمان نیاز خواهد بود بنابراین ویزیت دوم نیز در این بازه زمانی انجام خواهد شد. دندانپزشک تاج اولیه را از دهان خارج می کند و تاج ساخته شده را جایگزین می کند. با توسعه علم و فناوری و امکان استفاده از دستگاه های دیجیتالی، امکان ساخت تاج در همان جلسه اول نیز فراهم شده است.

به طور کلی راه های مختلفی برای درمان شکستگی دندان وجود دارد که دندانپزشک باید با توجه به مطالعات خود بر روی محل آسیب، تشخیص دهد کدام یک از راهکارها می تواند برای بیمار مفید تر واقع شود. توصیه اکید بر آن است که در صورت بروز این مشکل برای شما، حتما در سریع ترین زمان با یک دندانپزشک دیدار کنید.

انواع شکستگی دندان

شکستگی دندان می‌تواند در بخش‌های مختلف آن اتفاق بی‌افتد و اغلب افراد هنگامی به دنبال درمان آن می‌روند که احساس درد داشته باشند. اما باید توجه داشت که معمولاً شکستگی‌های دندان به گونه‌ای ایجاد می‌شود که فرد احساس درد نخواهد داشت. شکستگی این بافت مستحکم دلایل زیادی داشته و برخی از این دلایل شامل؛ خوردن غذای خیلی سفت یا جسم محکم که دندان تحمل شکستن و خورد کردن آن را نداشته باشد، ضربه بیرونی شدید و پرشدگی قبلی دندان می‌شود. شکستگی‌های دندان بر اساس معیارهای مختلفی، طبقه‌بندی‌های خاصی نیز دارند. هر کدام از این طبقه‌بندی‌ها دارای مزایا و معایب خاصی هستند.

شکستگی کریزلاین دندان

کریزلاین در لغت به معنای ترک مویی است. ترک‌ها، شکستگی‌های بسیار ریزی هستند که بدون از بین بردن ساختمان دندان ایجاد می‌شوند. ترک‌ها ممکن است به عمق اتصال مینا و عاج ادامه یافته و به صورت خط‌ها موازی مویی ظاهر شوند. در دندان‌های جوان‌تر امکان دیده شدن ترک‌های مویی ایجاد شده سخت بوده ولی در دندان‌های مسن، ترک‌ها با لایه‌ای از غشای قهوه‌ای بزاق پر شده و کاملاً قابل تشخیص هستند. در واقع شکستگی کریزلاین خفیف‌ترین نوع شکستگی بوده و هیچ‌گونه درد خاصی ندارد.

مینا ساختار کریستالی داشته و معمولاً فاقد انعطاف است در نتیجه ایجاد شکستگی کریزلاین در مینا ممکن است به علت ضربه خارجی، خورد اجسام سخت و تغییرات حرارتی در مینا باشد. اغلب ترک‌هایی که در اثر ضربه خارجی بر روی مینا ایجاد شده‌اند، موجب لق شدن دندان نیز خواهند شد.

قسمت عاج دندان ساختار کریستالی داشته و از مواد ارگانیک بیشتری ساخته شده است در نتیجه انعطاف‌پذیری آن بالاتر بوده و به سختی دچار شکاف می‌شود. اما عاج نیز می‌تواند در اثر فشارهای داخلی دچار ترک‌های مویی یا کریزلاین گردد.

شکستگی کاسپ دندان

در صورت بروز شکستگی در دندان‌های جونده، به آن شکستگی کاسپ می‌گویند. در واقع در شکستگی کاسپ، بخشی از قله دندان جونده دچار لب‌پر شدن می‌شود. میزان شکستگی کاسپ می‌تواند متفاوت باشد و تا زیر بافت لثه قابلیت امتداد دارد. این نوع شکستگی نیز درد خاصی را به فرد القا نمی‌کند ولی ممکن است با مرور زمان، موجب ایجاد آسیب‌های جدی‌تر گردد، در نتیجه افراد دارای شکستگی کاسپ باید شکستگی را درمان کنند. برای ترمیم آن نیز اغلب از پر کردن و یا لایه زیرکونیا استفاده می‌شود.

شکستگی ناکامل دندان

این نوع شکستگی تحت عنوان دندان ترک خورده نیز شناخته می‌شود. گستردگی شکستگی ناکامل از تاج دندان شروع و تا زیر لثه امتداد می‌یابد. در واقع در این حالت سطح جونده تا پالپ ترک می‌خورد. این ترک خوردگی آنقدر کامل نیست که دندان به دو نصف تقسیم شود. تعیین محل دقیق و میزان ترک آسان نیست به طوریکه برخی از ترک‌ها ممکن است به علت تجمع باکتری دچار بزرگنمایی شده و بیشتر قابل دیدن باشند. علائم بیماران در شکستگی ناکامل متفاوت است، برخی افراد به دما و گاز زدن حساس بوده و برخی شکایتی از این موارد ندارند. باید توجه داشت که اگر ترک به پالپ یا همان مغز دندان برسد، باید از طریق عصب‌کشی آن را ترمیم کرد.

شکستگی کامل دندان

به این نوع شکستگی، دو نیم شدن دندان نیز می‌گویند. شکستگی کامل از تاج دندان شروع و تا زیر لثه ادامه پیدا می‌کند. اغلب ترک‌های دندان در صورت درمان نشدن می‌توانند به شکستگی کامل دندان منجر شوند. اجزای دندان کاملاً از یکدیگر جدا شده‌اند و ممکن است دندان به طور ناگهانی به دو نیم تقسیم شود. در برخی از افراد ممکن است با شروع جویدن، دندان دچار درد شود، البته این مورد برای همه صدق نمی‌کند و همیشه نیز درد حاصل نمی‌شود. در این شکستگی، تمامی دندان را نمی‌توان نگه داشت و قسمتی از آن از دست می‌رود و قسمت دیگر از طریق عصب‌کشی قابل نگهداری است. اغلب در افراد دارای عادت‌های ناسالمی مانند جویدن یخ و یا بیش فعالی اکلوژن، ترک خوردگی عمیق دندان و دو نیم شدن آن بیشتر اتفاق می‌افتد.

شکستگی دندان به صورت ترک عمودی ریشه

در واقع این شکستگی ترک ناکاملی است که در ریشه دندان اتفاق می‌افتد. شکستگی عمودی ریشه ممکن است هیچ‌گونه علائم ظاهری نداشته باشد و قابل دیدن نیست و تنها از طریق مراجعه به دندان‌پزشکی و عکس‌های رادیولوژی دندان تشخیص داده می‌شود.

اغلب این شکستگی‌ها در دندان‌هایی ظاهر می‌شوند که قبلاً ترمیم شده و سوابق درمانی داشته‌اند. ترک‌های عمودی قابلیت پیشگیری دارند. هرچه دندان‌هایی که درمان ریشه در آن‌ها انجام شده است، کمتر تخلیه شود عمر ریشه افزایش یافته و احتمال بروز ترک در آن کاهش می‌یابد. همچنین در حین فرآیند ترمیم و تراشکاری دندان باید کمترین فشار به دندان وارد شود تا ترک ایجاد شده، عمیق‌تر نشده و به شکستگی کامل دندان منجر نشود. پس از درمان ترک ریشه بهتر است کاسپ دندان نیز ترمیم شود.

ترمیم خانگی دندان شکسته ممکن است؟

در حالی که پزشکان برای رفع مشکل شکستگی دندان توصیه به درمان خانگی دندان شکسته نمی کنند اما راهکار هایی وجود دارد که می توانید به کمک آن ها از دندان و دهان خود محافظت کنید. بعد از این که دندان شکسته شد، طبق اعلام انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) باید دهان رو فورا با آب گرم بشویید و تمیز کنید. برای جلوگیری از خون ریزی فشار وارد کنید و برای جلوگیری از تورم بیش تر در محل آسیب دیدگی کمپرس یخ قرار دهید. در صورتی که تکه افتاده از دندان خود را پیدا کردید، آن را در گاز مرطوب بپیچید و همراه خود به دندانپزشک بیاورید.

در صورتی که دندان را به طور کامل از دست دادید از یک پد گازی استفاده کنید تا تاج دندان را بگیرید در صورتی که احساس کردید دندان کثیف شده است، می توانید آن را بشویید اما نباید آن را مالش دهید و هرگز از محلول تمیز کننده دیگری استفاده نکنید و در صورتی که بافت به دندان متصل باشد آن ها را جدا نسازید. بهتر است دندان را در یک لیوان شیر، محلول نمک یا آب قرار دهید. سعی کنید در بازه زمانی کمتر از ۳۰ دقیقه به دندانپزشک مراجعه کنید.

برای درمان خانگی دندان شکسته در صورتی که قسمتی از دندان شما شکسته است فورا آن را با آب گرم بشویید و برای جلوگیری از تورم هر چند دقیقه یک بار کمپرس سر را به قسمت خارج آن مالش دهید. می تواند مسکن و ضد التهاب نیز مصرف کنید. اما مطمئن شوید که از دوز مناسبی استفاده می کنید. روغن میخک نیز می تواند برای تسکین درد و همچنین جلوگیری از التهاب بسیار مناسب باشد چرا که این روغن حاوی اوژنول است.

هزینه ترمیم دندان شکسته جلو

هزینه ترمیم دندان شکسته جلو به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• شدت شکستگی: اگر شکستگی کوچک باشد، ممکن است بتوان آن را با یک روش ساده ترمیم کرد. اما اگر شکستگی بزرگ باشد، ممکن است نیاز به روش های پیچیده تر مانند روکش یا تاج دندان باشد.
• مواد مورد استفاده: مواد مورد استفاده برای ترمیم دندان شکسته نیز بر هزینه تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، ترمیم با کامپوزیت ارزان تر از ترمیم با سرامیک یا تاج دندان است.
• موقعیت دندان: دندان های جلو معمولاً گران تر از دندان های عقب ترمیم می شوند.
• موقعیت جغرافیایی: هزینه ترمیم دندان در مناطق مختلف متفاوت است.

به طور کلی، هزینه ترمیم دندان شکسته جلو در ایران از ۱.۵ میلیون تومان شروع می شود و ممکن است در کلینیک های مختلف متفاوت باشد.

چه نوع شکستگی دندان نیاز به ترمیم دارد؟

بنا بر مطالعات صورت گرفته، شایع ترین شکستگی در میان دندان ها در دندان های آسیای بزرگ در فک پایین است و احتمالا به دلیل برخورد مداوم آن ها با دندان های آسیای بزرگ فک بالاست. با این حال هر دندانی می تواند با آسیب های مختلف شکسته شود. البته گاهی ممکن است دندان از قسمت پایینی که پشت لثه های پنهان شده است، ترک بخورد و تنها ایجاد حساسیت و التهاب را به همراه داشته باشد. با این وجود این دندانپزشک است که با استفاده از ذره بین یا حتی استفاده از اشعه ایکس می تواند عمق آسیب را متوجه شود.

هر ترک یا آسیبی به اندازه کافی جدی نیست که بتوان گفت قطعا به درمان نیاز دارد و برخی از آسیب ها کاملا رایج هستند. گاهی از اوقات ممکن است ترک صرفا به مینای دندان وارد شده باشد اما برای اینکه بتوانید عمق آسیب را متوجه شوید باید به دندانپزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید که هیچ درمان خانگی موثری برای جلوگیری از آسیب های بیش تر به دندان و دهان وجود ندارد و لبه های تیز دندان می تواند بافت های نرم درون دهان را برش دهد و باعث ایجاد عفونت در دهان شود.

برخی از مواقع آسیب های وارد شده به دندان می تواند به ریشه آسیب وارد کند و در نتیجه منجر به از دست دادن کامل دندان خواهد شد.

در برخی از مواقع امکان صبوری در مراجعه به دندانپزشک وجود دارد اما باید به این نکته اشاره داشت که گاهی مراجعه به دندانپزشک باید فورا انجام شود. برای مثال اگر دندان شما به طور کامل از دهانتان خارج شده است، توصیه ADA آن است که فورا دندان را در جای خود قرار دهید و سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که خونریزی شدیدی دارید و درد شما غیر قابل تحمل شده است، شرایط شما اضطراری به شمار می رود.

محافظت از دهان پس از شکستن دندان

پس از شکستن دندان، یکی از آسیب پذیر ترین قسمت های بدن، زبان است پس فردی که دچار این حادثه شده است باید تلاش کند تا هنگام مراجعه به دندانپزشک، هیچ آسیبی به زبان خود وارد نکند. در صورتی که لبه دندان تیز شده باشد، می توان از موم دندان استفاده کرد و آن را روی لبه دندان قرار داد تا از بریده شدن زبان یا هر بافت دیگری در دهان جلو گیری کند. در صورتی که حجم بزرگی از دندان از بین رفته است اما، استفاده از موم توصیه نمی شود چرا که ممکن است آسیب بیش تری به دندان ها وارد شود. بسیاری از داروخانه ها کیت های موقت OTC را ارائه می کنند که حاوی موم دندان هستند.

یکی دیگر از نکاتی که حتما باید مد نظر قرار گیرد آن است که نباید با طرفی که دندان شکسته در آن قسمت قرار دارد چیزی بخورید و به طور کلی باید تلاش کنید تا هرگونه فشار و التهاب را از اطراف دندان دور کنید.

شکستگی دندان برخلاف شکستگی استخوان‌ها عمل کرده و برگشت‌پذیر و التیام‌بخش نخواهد بود و دلیل این امر نیز زنده نبودن بافت دندان برخلاف استخوان است. در برخی موارد ممکن است بعد از درمان ترک‌های دندان، ترک‌ها پیشرفت کرده و باعث دو نیم شدن دندان شوند. روکش کردن دندان از پیشرفت ترک دندان جلوگیری کرده ولی ۱۰۰ درصد موفقیت‌آمیز نخواهد بود. اما درمان ترک‌خوردگی و شکستگی دندان، از بروز دندان درد جلوگیری کرده و احتمال گسترش را کاهش می‌دهد. اغلب دندان‌های درمان شده، عملکرد خود را باز می‌یابد.

اقدامات زیادی جهت پیشگیری از ترک‌خوردگی دندان وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان از بروز شکستگی و ترک جلوگیری کرد. این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:

• عدم جویدن مواد غذایی سخت مانند ذرت، یخ و یا اجسام سفت مانند مداد
• عدم فشار دادن دندان‌ها به روی یکدیگر
• عدم خوردن غذاهای سرد و گرم به طور همزمان

سوالات متداول درباره ترمیم دندان شکسته