عصب کشی دندان شیری در کودکان

بسیاری از والدین هنگامی که کلمه عصب کشی را میشنوند دچار ناراحتی و نگرانی میشوند و سوالات بسیار زیادی در ذهن آنها نقش میبندد. آنها نگران هستند که آیا فرزند آنها میتواند درد عصب کشی را تحمل کند؟ آیا عصب کشی دندان به صورت دائمی است ؟ آیا دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟

درواقع در مراجعه به دندان پزشک سن افراد نمیتواند تفاوتی داشته باشد و رایج ترین مشکلی که برای دندان های افراد پیش می آید پوسیدگی است که به دلیل دیر کرد در مراجعات به دندان پزشکی ایجاد میشود. این مشکل مخصوصا بین کودکان بسیار رایج است زیرا نمیتوانند به خوبی دندان و بین دندان های خود را تمیز کنند. از این رو در این مقاله به سوالات پیرامون عصب کشی دندان شیری کودکان میپردازیم.

ساختار دندان شیری کودکان

همانطور که میدانید دندان های شیری جزو اولین دندان‌هایی که هستند که از نوزادی تا تقریبا سن ۶ سالگی همراه کودک شما خواهند بود. دندان های شیری حدود ۲۰ دندان هستند که در طول زمان جای خود را به دندان های دائمی نیز میدهند.

از نظر ساختار و ترکیب تفاوت آن چنانی با دندان دائمی ندارند و این دندان ها نیز مانند دندان دائمی دارای عصب و ریشه هستند. هرگونه مراقبتی که باید برای دندان دائمی انجام شود برای دندان شیری نیز مورد نیاز است.

دندان های شیری ۱۰ عدد در هر فک است که به مرور جای خود را به ۳۲ عدد دندان دائمی میدهند. روند تکمیلی دندان های شیری از دوره جنینی شروع میشود و پس از به دنیا امدن کودک از ۶ ماهگی به بعد تا حدود ۳ سالگی تکمیل خواهد شد. جالب است که دختران کمی زودتر از پسران دارای دندان خواهند شد.

همه انسان ها در زندگی خود دارای دو سری دندان هستند دندان های شیری و دندان های دائمی و در واقع سه دوره دندانی را تجربه خواهند کرد به صورت دوره دندان شیری، دندان های مخلوط شیری و دائمی و در نهایت دوره دندان دائمی است. تقریبا در ۶ سالگی اولین دندان دائمی در فک کودک رویش میکند که تا ۱۲ سالگی دیگر باید تمامی دندان های دائمی سر باز زده باشند و دندان شیری دیگری در دهان فرزند شما باقی نماند.

حال میخواهیم به بررسی برخی از بخش های دندان شیری بپردازیم:

• عاج دندان شیری

بخش اصلی هر دندان را عاج دندان تشکیل میدهد که تمام طول دندان را در برمیگیرد. عاج دندان بسیار حساس بوده که در بخش تاج با مینای دندان و در بخش ریشه دندان با سمنتوم حفاظت خواهد شد.

• اتاق پالپ دندان یا مغز دندان شیری

بخش درونی دندان پالپ دندان است که در بخش زیرین عاج دندانی قرار میگیرد و از تاج دندان شیری تا نوک ریشه کشیده میشود. پالپ دندان یا مغز دندان شیری از بافت نرمی تشکیل شده است که دارای عصب و خون است و وظیفه خونرسانی و اکسیژنرسانی دندان را بر عهده دارد.

• سمنتوم

این بخش یک لایه بافت سخت است که ریشه دندان شیری را پوشانده است.

• کانال پالپ دندان شیری

کانال ریشه یا کانال پالپ یک فضای باز درون ریشه است که در ادامه پالپ کشیده شده از اتاق پالپ را باید در بر بگیرد.

بسیاری از پدر مادرها تصور میکنند دندان شیری کودکان فاقد ریشه و عصب است و دلیل آن هم این است که وقتی دندان شیری کودک آنها میافتد تصور میکنند ریشه ندارد اما در این زمان ریشه دندان به صورت کامل تحلیل رفته است که کودک با گاز زدن غذا دچار لقی دندان و گاهی افتادن دندان میشود.

اما همه دندان های شیری چه قدامی و چه خلفی دارای ریشه دندانی هستند و طول آنها حداقل ۱۰ میلی متر است. البته دندان ها در عقب فک دارای چندین ریشه مجزا هستند. و البته دندان شیری هم دارای پالپ دندانی است که نماد وجود عصب درون دندان شیری است.

آیا دندان شیری عصب دارد؟

از جمله سؤال‌هایی که از سوی برخی والدین مرتباً پرسیده می‌شوند، این است که آیا دندان شیری هم ریشه دارد؟ آیا دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟

در پاسخ باید گفت که دندان‌های شیری تمام اجزای دندان‌های دائمی را دارا هستند اما این اجزاء نسبت به دندان‌های دائمی ابعاد کوچکتری دارند. به عبارت دیگر، دندان‌های شیری نیز دارای تاج و ریشه هستند و از عصب برخوردارند. عصب دندان شیری در زیر عاج دندان قرار گرفته است و دارای رگ‌های خونی و رشته‌های عصبی متعددی است.

پوسیدگی دندان‌های شیری کودکان ابتدا محدود به مینای دندان است، سپس با توجه‌به ضعیف‌تر بودن مینای دندان شیری نسبت به دندان دائمی، این پوسیدگی به ‌سرعت به عاج دندان می‌رسد و در صورت عدم درمان آن، عصب دندان نیز درگیر پوسیدگی خواهد شد.

درصورتی که پوسیدگی دندان شیری به عصب آن برسد، موجب عفونت دندان، بوی بد دهان و از دست رفتن زودهنگام دندان شیری کودکان می‌شود. بنابراین توصیه می شود که معاینه دوره‌ای و منظم دندان‌های کودکان انجام شود تا در صورت بروز هرگونه پوسیدگی، در مراحل اولیه درمان مناسب آن انجام شود.

عصب کشی دندان شیری 

عصب کشی دندان شیری در واقع به اندازه دندان دائمی حائز اهمیت است و ممکن است برخی از کودکان تصادف، حادثه و یا با خوردن برخی داروهای تقویتی دندان خود را از دست بدهند و یا بخشی از آن شکسته شود که در مدت زمان طولانی موجب از بین رفتن سلامت دندان میشود.

عصب کشی یا درمان ریشه دندان در واقع یک درمان اندودنتیک است که در انجام آن عصب داخل دندان شیری که آسیب دیده است را درمان میکنند و ساختار دندان همچنان حفظ میشود و منجر به کشیدن دندان نمیشود.

در صورتی که دندان شیری را عصب کشی کنید سلامت دندان را تا زمان افتادن آن حفظ خواهید کرد. در روش عصب کشی دندان ریشه دندان  شیری از هرگونه آلودگی و میکروب پاک خواهد شد. به بخش درونی دندان مغز دندان یا پالپ دندان میگویند که نقش بسیار مهمی داشته و دارای رگ های خونی است که وظیفه اکسیژن رسانی و تغذیه دندان از این طریق انجام خواهد شد.

اگر پالپ یا مغز دندانی شما دچار آسیب شده باشد قطعا نیاز به عصب کشی دندانی پیدا خواهید کرد که در این مورد سن شما اصلا مطرح نیست و برای دندان شیری کودکان هم مانند بزرگسالان باید این روند انجام شود.

اگر میزان پوسیدگی دندانی به عاج دندان رسیده باشد و عصب بیشتری از دندان درگیر این مشکل باشد نیاز به عصب کشی پاپوتومی و پالپکتومی است. دندان افراد بزرگسال که نیاز به عصب کشی پیدا میکند قطعا دیگر مانند حالت اولیه خود نخواهد شد و پس از انجام عصب کشی قطعا برای زیبایی بیشتر آن باید از روکش دندانی استفاده نمود.

حال ممکن است برای شما سوال پیش آید که آیا دندان شیری نیز امکان انجام عصب کشی را دارد و نتیجه کار چگونه خواهد شد؟ پاسخ این است که بله امکان عصب کشی دندان وجود دارد و طبیعی که دندان شیری نیز تاج و ریشه دارد و دارای مینای دندان، عاج و پالپ یا مغز دندان  نیز  هست.

پس از انجام عصب کشی دندان برای کودکان و دندان شیری آن ها نیاز است روکش مخصوص دندان شیری که نام آن SSC است بر روی دندان شیری کشیده شود.  در صورتی که پوسیدگی مینای دندان کودک به عاج دندان برسد و پیشروی کند عصب دندان کودک بیشتر درگیر شده و حتما نیاز به عصب کشی پیدا میشود.

برخی از کودکان هستند که تاج دندان آنها کمی تخریب شده است در این صورت مکان کافی برای جایگیری مواد پر کننده دندان نیست و به همین علت باید از روکش مخصوص دندان شیری برای آن ها استفاده شود.

چه زمانی دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟

پوسیدگی دندان شیری کودکان بحث ساده ای نیست که بتوان مانند سرماخوردگی کودک از کنار آن به سادگی گذشت و یا بگوئیم گوش کودک عفونت کرده و میتوان با یک انتی بیوتیک بسیار ساده از شر آن راحت شد.

پوسیدگی دندانی به عصب دندان میرسد و مجبور به درمان ریشه دندان خواهید شد. حال ممکن است برای شما این سوال پیش آید که چه زمانی دندان شیری کودک ما نیاز به عصب کشی دارد؟ در ادامه برخی از مواردی که میتواند والدین را جهت درمان عصب کشی آگاه کند شرح میدهیم:

1. هنگامی که کودک شما دچار پوسیدگی در دندان شده باشد و ناحیه آن بسیار گسترده و وسیع باشد دیگر نمیتواند به خوبی مواد غذایی را بجود و اشتهای او کم میشود و در راستای این مشکل رشد کودک شما با مشکل روبرو میشود زیرا مواد ضروری به بدن او نخواهد رسید به همین علت انجام عصب کشی ضروری است.
2. اگر پوسیدگی دندانی کودک به موقع درمان نشده باشد و پیشروی کند ممکن است منجر به کشیدن دندان شوید و کشیدن دندان منجر به ایجاد جای خالی در فضای دهان خواهد شد که قطعا هنگام رویش دندان دائمی میتواند مشکلی ایجاد کرده و مجبور به انجام درمان های پیشرفته شوید. یکی از کمترین درمان هایی که نیاز است استفاده از ارتودنسی است که قطعا هزینه آن بیشتر از یک عصب کشی آسان و راحت در سن کودکی فرزند شماست.

در صورت مشاهده هرگونه پوسیدگی و درد در ناحیه دندان کودک بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا آن را درمان کند زیرا اگر پوسیدگی دندانی کودک شما رشد کند قطعا بخش پالپ دندان را آلوده میکند و باید با استقاده از عصب کشی ریشه دندان را از هرگونه آلودگی پاک کرده تا هرگونه التهاب موجود در دندان شیری رفع شود.

اگر این عصب کشی انجام نشود قطعا هنگام جوانه زدن دندان دائمی برای جایگزینی دندان شیری مشکل ساز خواهد شد و درمان آن مراحل پیچیده و زمان برتری نیاز است. اما اگر عصب کشی برای دندان شیری به موقع انجام شده باشد هیچ آسیبی به دندان دائمی نخواهد رسید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید مقاله “آسیب پوسیدگی عمیق دندان شیری بر دندان های دائمی” را مطالعه فرمایید.

کشیدن یا عصب کشی دندان شیری؟

پوسیدگی دندان شیری کودک به‌خودی خود بهبود نمی‌یابد و نیاز به اقدامات درمانی دارد. درصورتی که پوسیدگی دندان شیری به عصب یا بافت پالپی دندان گسترش یابد، موجب ایجاد دردهای ناگهانی دندان می‌شود و مخل خواب و آسایش کودک می‌شود.

لازم به ذکر است که دندان‌های شیری قدامی باید تا سن ۶ تا ۷ سالگی در دهان کودک حفظ شوند، همچنین نگهداری از دندان‌های خلفی شیری کودک نیز تا سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی بسیار حائز اهمیت است و شرایط مناسبی برای جویدن غذا و رویش دندان دائمی در آینده فراهم می‌کند. علاوه‌بر آن در ایجاد اعتماد به نفس، زیبایی چهره و مهارت تکلم کودک نیز تأثیر بسزایی دارد.

بنابراین پزشکان بر این باورند که در صورت ایجاد پوسیدگی عمیق در دندان‌های شیری، حتماً عصب کشی دندان شیری کودک انجام شود و از کشیدن زودهنگام دندان‌های شیری اجتناب گردد. با عصب کشی به‌موقع و درمان مناسب دندان‌های شیری کودک، دندان‌های دائمی او نیز در آینده بدون مشکل رشد خواهند کرد.

انواع عصب کشی دندان شیری کودکان

عصب کشی دندان شیری کودکان نیز بر اساس وضعیت دندانی آنها و تشخیص پزشک میتواند به دو صورت انجام شود که در مدل اولی باید بافت پالپ تاج دندان خارج شود اما در التهابات گستره  و وسیع بافت پالپی ریشه دندان باید خارج شود. در ادامه دو روشی که برای عصب کشی دندان شیری دندان وجود دارد را نام برده و شرح میدهیم

• عصب کشی پالپوتومی: (Pulpotomy)

در استفاده از این روش درمان و خارج کردن عصب تاج دندان شیری انجام خواهد شد. این درمان کمی تهاجمی است که اغلب التهابات شدید اگر وجود داشته باشد استفاده میشود.

• عصب کشی پالپکتومی :(Pulpectomy)

در استفاده از این روش درمان و خارج کردن عصب تاج و ریشه دندان انجام خواهد شد.

البته این روش های عصب کشی  برای درمان دندان دائمی با درمان دندان های شیری قطعا دارای تفاوت هایی است.

مراحل انجام عصب کشی دندان شیری

در روند انجام عصب کشی دندان شیری ابتدا باید دقت کنید محیط دندانپزشکی کودکان باید امن و آرام باشد. اغلب کودکان از محیط دندانپزشکی ترس دارند و باید چندین مرتبه پیش از انجام عصب کشی دندان به مرکز کلینیک مراجعه کنند و با پزشک خود رابطه خوبی برقرار کنند.

هرگز کارهای مربوط به درمان کودک را در اتاق بزرگسالان انجام ندهید و بگذارید در محیط کودکانه خود عصب کشی اش انجام شود تا میزان تعامل و همکاری او با شما افزایش یابد.

پس از ایجاد محیطی امن برای کودک با او با کلماتی شیرین صحبت کنید و او را در انجام کارها شریک کنید. بی حسی را برای او تزریق کرده و شروع به آغاز کار نمائید.

ابتدا باید پالپ یا مغز دندان به صورت کامل از هرگونه آلودگی و میکروب پاکسازی شود و این فضا به صورت کامل ضد عفونی و استریل شود. پس از آن اقدام به پر کردن ناحیه نماپیئ و سپس از روکش مخصوص دندان شیری برای تثبیت کار باید استفاده شود. دقت کنید که پس از آن باید والدین کودک هر شب به او کمک کرده تا مسواک بزند و بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کند تا زمانی که دندان دائمی در آن بخش شروع به رویش مجدد کند.

و البته نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که پیش از انجام کار باید یک عکس رادیوگرافی تهیه کرده و هرگونه اطلاعات پزشکی که برای پزشک مورد نیاز است را فراهم کنید تا تشخیص صحیح برای انجام گرفته شود

عصب کشی دندان شیری درد دارد؟

دندان‌پزشک پیش از انجام عصب کشی، از داروی بی‌حسی مناسب در محل موردنظر برای کودک شما استفاده خواهد کرد؛ بنابراین در طول انجام درمان، کودک دردی را احساس نخواهد کرد.

پس از انجام عصب کشی نیز ممکن است درد مختصری پس از رفع بی‌حسی وجود داشته باشد که با استفاده از داروی مسکن ضعیف برطرف می‌شود.

نقش دندان شیری برای کودکان چیست؟

بسیاری از افراد  تصور میکنند که دندان شیری به دلیل موقت بودن نیاز به رسیدگی و مراقبت بسیار زیاد ندارند اما برخلاف این تصور اشتباه افراد دندان شیری ساختاری شبیه به دندان دائمی دارد و باید هرگونه مراقبت و رسیدگی به دندان طبیعی برای دندان شیری نیز انجام شود. در ادامه نقش دندان شیری را برای شما شرح میدهیم:

1. دندان شیری موجل تکمیل شدن صحیح استخوان فک میشود
2. دندان شیری موجل تشکیل جوانه های سالم دندانی های دائمی میشود.
3. دندان شیری یک راهنمای بسیار مناسب برای رویش دندان دائمی افراد میشود.
4. دندان شیری زیبایی چهره کودک را تامین کرده و اعتماد به نفس را در کودکان افزایش میدهد.
5. با استفاده از دندان شیری کودکان کلمات را میتوانند به خوبی تلفظ کنند، غذای خود را به خوبی میجوند و کمتر دچار مشکلات در استخوان فک خواهند شد زیرا جای خالی دندان میتواند مشکلات پیچیده ای برای فرد به وجود آورد.

منبع لاتین مورد استفاده در مقاله: mydentalvisioncare

سوالات متداول عصب کشی دندان شیری