کامپوزیت دندان چیست؟ مراقبت های بعد از کامپوزیت

کامپوزیت دندان، یکی از متداول‌ترین روش‌های ترمیمی و زیبایی در دندانپزشکی است و طرفداران زیادی هم دارد. برخلاف پرکننده‌های فلزی، کامپوزیت از مزایای زیبایی شناختی زیادی برخوردار است.

کامپوزیت ماده ای است که برای پر کردن و بازسازی دندان استفاده می شود و به طور کلی بین ۵ تا ۷ سال دوام دارد. کسانی که می‌خواهند برای رفع نواقص دندانی خود از کامپوزیت کمک بگیرند، باید اطلاعات مفیدی راجع‌به آن کسب کنند.

هدف از این مقاله از مجله پزشکی کلینیک دکتر نصیری، افزایش آگاهی شما عزیزان راجع‌به کامپوزیت دندان، مزایا و معایب آن است.

کامپوزیت دندان چیست؟

کامپوزیت دندان که تحت عنوان لمینت کامپوزیتی هم شناخته می‌شود، یکی از بهترین روش‌های ترمیم و زیبایی دندان است. مواد کامپوزیتی یک سری مواد خمیری هستند و دندانپزشک یک لایه نازک از آن‌ها را روی دندان بیمار قرار می‌دهد. همچنین این مواد طیف رنگی وسیعی دارند و از سفیدترین رنگ‌ها تا تیره‌ترین را شامل می‌شوند و هر فردی متناسب با علاقه و رنگ چهره خود می‌تواند از این مواد برای رفع مشکلات دندانی استفاده کند.

انواع کامپوزیت دندان کدام است؟

کامپوزیت دندان را براساس تعداد و اندازه ذرات به انواع زیر تقسیم می‌کنند:

• کامپوزیت‌های هیبریدی
• کامپوزیت‌های میکروفیلد
• کامپوزیت نانوفیلد

هر کدام از این کامپوزیت‌ها کاربرد و استفاده خاص خود را دارند. برای مثال در دندان‌های جلویی، معیار اصلی زیبایی و درخشندگی کامپوزیت است. در حالی که در دندان‌های عقبی استحکام کافی برای جویدن مواد غذایی، معیار اصلی برای انتخاب کامپوزیت است.

مراحل اجرای کامپوزیت دندان

اجرای کامپوزیت دندان، دو مرحله کلی دارد. در مرحله اول، دندانپزشک به خوبی دندان‌های شما را بررسی کرده و در صورت مشکلاتی از قبیل پوسیدگی ابتدا برای رفع این مشکلات اقدام کنید. همچنین دندانپزشک با توجه به شرایط فک و دندان‌هایتان مشورت‌های لازم درباره انجام کامپوزیت را به شما می‌دهد.

در مرحله دوم، دندانپزشک درمان کامپوزیت را انجام می‌دهد. کامپوزیت دندان معمولا در چند جلسه درمانی قابل انجام است. بسیاری از افراد به دلیل زمان کم و سریع‌بودن کامپوزیت دندان، از این روش برای رفع مشکلات خود استفاده می‌کنند.

کامپوزیت دندان چه کاربردهایی دارد؟

کامپوزیت دندان به رفع بسیاری از نواقص محدود و جزئی دندانی کمک می‌کند. همچنین از کامپوزیت دندان برای رفع مشکل شکستگی و لب‌پر شدگی دندان استفاده می‌شود. دندانپزشکان همچنین از کامپوزیت دندان برای ترمیم و بازسازی فرم دندان‌ها و پرکردگی دندان‌ها به خصوص دندان‌های جلویی استفاده می‌کنند.

کامپوزیت دندان چه مزایایی دارد؟

کامپوزیت دندان مزایای زیر را به همراه دارد:

طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟

کامپوزیت دندان به طور کلی بین ۵ تا ۷ سال دوام دارد. با این حال رعایت نکات مراقبتی و تغذیه‌ای پس از کامپوزیت به افزایش طول عمر آن‌ها کمک می‌کند. همچنین موارد زیر در طول عمر کامپوزیت دندان موثر هستند:

• جنس دندان افراد
• کیفیت مواد مورد استفاده در ساخت کامپوزیت دندان
• برند کامپوزیت دندان
• مهارت دندانپزشک

البته باید بدانید که کامپوزیت دندان را می‌توان به کمک پالیش ترمیم کرد. در نتیجه اگر مواد غذایی باعث تغییر رنگ کامپوزیت دندان‌های شما شده‌اند، می‌توانید به کمک پالیش آن‌ها را به شکل اولشان باز گردانید.

مهم‌ترین معایب کامپوزیت دندان چیست؟

در جدول زیر می‌توانید مهم‌ترین معایب کامپوزیت دندان را به صورت خلاصه مشاهده کنید:

تفاوت کامپوزیت و لمینت سرامیکی دندان

لمینت دندان یکی دیگر از روش‌هایی است که به کمک آن می‌توان نواقص دندانی را برطرف کرد. لمینت سرامیکی و کامپوزیت دندان یک سری تفاوت‌هایی با هم دارند که عبارتند از:

• در روش لمینت سرامیک برخلاف کامپوزیت دندان، مینای دندان تراشیده می‌شود.
• لمینت سرامیکی به قالب‌گیری و ساخت قالب در لابراتوار دارد به همین دلیل روند درمان آن نسبت به کامپوزیت طولانی‌تر است.
• لمینت‌های سرامیکی مقاومت و استحکام بیشتری نسبت به کامپوزیت دندان دارند.
• لمینت سرامیکی قیمت بیشتری نسبت به کامپوزیت دندان دارد.

چه کسانی کاندید کامپوزیت دندان هستند؟

تقریبا تمام افراد در سنین مختلف می‌توانند به کمک کامپوزیت دندان، مشکلات جزئی دندان‌های خود را رفع کنند. با این حال در برخی موارد و شرایط، بعضی از افراد نمی‌توانند از این روش استفاده کنند. اگر جزو افراد زیر نیستید و یا مشکلات زیر را ندارید، شما کاندید کامپوزیت دندان هستید:

دندان‌های ناسالم و پوسیده

افرادی که به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، دندان‌های پوسیده و ناسالمی دارند باید قبل از انجام کامپوزیت دندان مشکل پوسیدگی دندان‌های خود را رفع کنند.

افراد با ریشه دندانی ضعیف

افرادی که ریشه دندان آن‌ها مقاومت پایینی دارد یا بخش زیادی از بافت دندان خود را از دست داده‌اند، کاندید خوبی برای کامپوزیت دندان نیستند. در این افراد کامپوزیت دندان تقریبا بی‌اثر است.

افراد دارای عادات نامناسب

افرادی که رفتارهای نامناسبی از جمله دندان قروچه، فشاردادن دندان‌ها بر روی هم و … عاداتی از این قبیل دارند، کاندید مناسبی برای کامپوزیت دندان نیستند.

افراد با نامنظمی شدید دندانی

افرادی که دندان‌های آن‌ها شدیدا نامرتب و نامنظم است، باید از دیگر روش‌های درمانی نظیر ارتودنسی برای رفع مشکل خود استفاده کنند.

افراد دارای دندان‌های برجسته

کامپوزیت دندان در واقع یک لایه نازک است، اما همین لایه نازک هم تا حدودی باعث جلوتر آمدن دندان افراد می‌شود. در نتیجه افرادی که دارای دندان‌های برجسته هستند، بهتر است از این روش استفاده نکنند.

هزینه کامپوزیت دندان چقدر است؟

هزینه کامپوزیت دندان تا حدود زیادی به برند و نوع کامپوزیتی که استفاده می‌شود، بستگی دارد. با این حال باید بدانید که کامپوزیت دندان، یک روش بسیار مقرون به صرفه برای رفع نواقص دندانی است. عوامل زیر در قیمت کامپوزیت دندان موثر هستند:

• تعداد دندان‌ها
• برند کامپوزیت
• تخصص دندانپزشک
• روش اجرای کامپوزیت دندان

مراقبت‌های لازم پس از کامپوزیت دندان

اگر از آن دسته افراد هستید که فکر می‌کنید با کامپوزیت کردن دندان‌های خود، دیگر نیازی به مراقبت‌های سفت و سخت از آن‌ها ندارید، باید بگوییم که سخت در اشتباه هستید. حقیقت این است که دندان کامپوزیت شده حتی بیشتر از دندان طبیعی شما به مراقبت نیاز دارد.

یک سری مراقبت‌ها را تنها باید تا چند روز ابتدایی پس از انجام کامپوزیت ادامه دهید، در حالی که برخی دیگر از این روش‌های مراقبتی را باید طولانی مدت در پیش بگیرید.

مراقبت‌های کوتاه مدت

بعد از اینکه دندان‌های خود را به کمک کامپوزیت ترمیم کردید، باید مراقبت‌ها و توصیه‌های زیر را در کوتاه مدت رعایت کنید:

• اگر دندانپزشک شما در حین کامپوزیت از مواد بی‌حسی استفاده کرد، باید تا زمانی که تاثیر داروهای بی‌حسی به طور کامل رفع شوند از خوردن و جویدن مواد غذایی سفت خودداری کنید. تقریبا یک تا دو ساعت اثرات داروهای بی‌حسی باقی می‌ماند و در این زمان بهتر است از مایعات و غذاهای خنک استفاده کنید.
• اگر در روزهای اولیه احساس تیزی در کامپوزیت داشتید و یا هنگام جویدن غذا حسی غیرمعمول را تجربه کردید، حتما به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید تا در صورت لزوم اصلاحاتی بر روی کامپوزیت دندان‌های شما انجام شود.
• تا یک روز پس از انجام کامپوزیت از خوردن نوشیدنی‌های رنگ‌زا مثل چای، قهوه و نوشابه خودداری کنید.
• پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید و از نخ دندان برای از بین بردن پلاک‌های دندانی حتما استفاده کنید.
• غرغره آب نمک به کاهش التهاب لثه‌ها کمک می‌کند.

مراقبت‌های طولانی مدت

اگر می‌خواهید مدت بیشتری از کامپوزیت دندان‌های خود و زیبایی آن‌ها لذت ببرید، باید مراقبت‌های زیر را به طور طولانی مدت دنبال کنید:

• بهداشت دهان و دندان خود را جدی‌تر دنبال کنید، استفاده از مسواک و نخ دندان را از یاد نبرید.
• رژیم غذایی خود را تغییر دهید و مصرف خوراکی‌های رنگ‌زا مثل شکلات، قهوه، سس و چای که باعث لک شدن کامپوزیت و تغییر رنگ آن می‌شوند کاهش دهید.
• عادت دندان قروچه را کنار بگذارید. اگر هنگام خواب عادت دارید دندان‌های خود را بر روی هم فشار دهید، بهتر است از محافظ دندان استفاده کنید.
• چکاپ منظم دندان‌های خود را جدی بگیرید.
• مصرف غذاهای سفت مثل آجیل‌ها را کاهش دهید یا شکل استفاده از آن‌ها را تغییر دهید.
• عادات نامناسب مثل جویدن مداد و بازکردن در نوشابه با دندان را کنار بگذارید.

رژیم غذایی پس از کامپوزیت دندان و عوارض عدم رعایت آن

یکی از نکات مهمی که متقاضیان کامپوزیت دندان باید به آن توجه کنند، رعایت رژیم غذایی پس از انجام کامپوزیت دندان است. به طور کلی باید پس از انجام کامپوزیت دندان از خوردن مواد غذایی سفت و رنگی خودداری کنید و تا حد امکان مواد غذایی و خوراکی‌های نرم را جایگزین آن‌ها کنید. عدم رعایت این نکات تغذیه‌ای منجر به بروز عوارض زیر می‌شود:

• تغییر رنگ و زردشدن کامپوزیت دندان
• لق‌شدن و افتادن کامپوزیت دندان
• پوسیدن کامپوزیت دندان
• شکستگی و لب‌پرشدگی کامپوزیت دندان
• ایجاد بوی بد دهان
• عفونت لثه‌ها و ابتلا به بیماری‌های پریودنتال

چگونه درد و حساسیت بعد از کامپوزیت دندان را کنترل کنیم؟

درد و افزایش حساسیت لثه و دندان پس از انجام کامپوزیت، یک عارضه کاملا طبیعی است. به طور کلی این عارضه بعد از گذشت تقریبا یک هفته بهبود می‌یابد، اما اگر بیش از این مدت طول بکشد باید برای درمان و بررسی بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشکان معمولا از راه‌حل‌های زیر برای کاهش و کنترل درد و حساسیت دندان‌ها پس از کامپوزیت کمک می‌گیرند:

• تجویز داروهای مسکن و ضد التهاب مثل قرص ایبوپروفن
• توصیه به استفاده از خمیردندان‌های ضدحساسیت. این خمیردندان‌ها معمولا حاوی موادی مثل نیترات پتاسیم، فلوراید سدیم و فلوراید استنوس هستند.
• منع مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای بسیار سرد یا بسیار گرم تا چند روز اول پس از انجام کامپوزیت
• غرغره و شستشوی دهان با آب ولرم و نمک
• منع مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های اسیدی، مثل مرکبات و آب آن‌ها به خصوص سرکه، لیمو، گوجه فرنگی و میوه‌های خشک

در این مقاله به کامپوزیت دندان، یکی از پرطرفدارترین روش‌های ترمیمی و زیبایی در دندانپزشکی پرداختیم. کامپوزیت دندان یکی از بهترین راه‌هایی است که می‌توان به کمک آن برخی از نواقص رایج دندانی از جمله لکه و شکستگی دندانی را درمان کرد. اگر سوالی در رابطه با این روش دارید، می‌توانید در بخش پرسش و پاسخ سوالات خود را مستقیما از دکتر نوشین نصیری ندوشن بپرسید.

سوالات متداول درباره کامپوزیت دندان