پیوند لثه چیست؟ (دوره نقاهت و عوارض عمل لثه)

عمل پیوند لثه، یک نمونه جراحی دندان است که برای اصلاح اثرات تحلیل لثه انجام می شود. این عمل نسبتا سریع است و البته سختی چندانی ندارد. در این عمل، متخصص جراح لثه (پریودنتیست) بافت سالم لثه را از سقف دهان برداشته و از آن برای ساختن دوباره لثه های از بین رفته استفاده می کند.

برخی از افراد بنا بر دلایل زیبایی شناختی مثل افزایش طول تاج دندان و در اختیار داشتن لبخند بهتر، پیوند لثه را انتخاب می کنند. در حالی که برای بسیاری از افراد، پیوند لثه برای محافظت از دندان در معرض آسیب و همچنین آسیب های قبلی ضروری است.

پیوند لثه چیست؟

یوند لثه نوعی عمل دندانپزشکی است که برای ترمیم بافت لثه آسیب دیده یا تحلیل رفته انجام می شود. در این عمل، بافت سالم از یک ناحیه دیگر دهان برداشته می شود و به ناحیه آسیب دیده پیوند می شود.

تحلیل لثه زمانی رخ می دهد که بافت های لثه فرسوده شده باشد و قسمت بیش تری از دندان تا ریشه را نیز در معرض دید قرار دهد. این ممکن است باعث افزایش حساسیت بخصوص در هنگام خوردن خوراکی ها و نوشیدنی های سرد یا داغ شود.

از آن جایی که تحلیل لثه به آرامی انجام می شود، بسیاری از بیماران متوجه نمی شوند که چنین اتفاقی برای آن ها نیز در حال رخ دادن است. بنابر این باید به این موضوع دقت ویژه ای داشت چرا که عدم درمان این بیماری می تواند کار را به جایی بکشاند که در نهایت منجر به از دست دادن دندان شود. پیوند لثه می تواند مزایای زیادی داشته باشد، از جمله بهبود ظاهر لبخند، کاهش حساسیت دندان و محافظت از دندان ها در برابر از دست رفتن.

روش های عمل پیوند لثه

انواع مختلفی برای پیوند لثه وجود دارد و نوع جراحی که انجام می گیرد به میزان و شدت آسیب و همچنین نیاز فرد بستگی دارد. یک درمانگر باید انواع مختلف جراحی را با بیمار در میان بگذارد تا تصمیم بگیرد که کدام روش می تواند برای او مناسب تر باشد.

قبل از شروع پیوند لثه، دندان پزشک یک بی حسی موضعی را برای بی حس کردن محل درمان در نظر می گیرد تا روند درمان دچار مشکل نشود. این امکان وجود دارد که متخصص بخشی از لثه را بردارد تا بتواند ریشه دندان دیده شده را مجدد پوشش دهد. به طور کلی سه نمونه عمل پیوند لثه وجود دارد که در ادامه به صورت مختصر به شرح آن ها خواهیم پرداخت.

• پیوند های بافت همبند

که در آن دندانپزشک با برش زدن بخشی از بافت سقف دهان، بافت جدیدی در اختیار خواهد داشت تا به کمک آن بتواند با بخیه زدن آن با بخشی از لثه که از بین رفته است، قسمت در معرض دید از ریشه دندان را بپوشاند.

• پیوند لثه آزاد

این روش ویژه افرادی است که لثه های نازکی دارند و برای ترمیم لثه خود به بافت اضافه نیاز دارند. در این روش پریودنتیست بافت را از لایه بالایی سقف دهان جدا می کند و این بافت را به لثه نازک شده اضافه می کند.

• پیوند پدیکال (جانبی)

این روش درمانی مناسب افرادی است که بافت لثه آن ها در اطراف دندان های دیگر همچنان قوی است.

در این روش درمانی، از لثه های اطراف پیوند انجام می شود و دندانپزشک تنها بخشی از لثه را برش می دهد به طوری که اتصال آن به طور کامل قطع نشود سپس قسمت جدا شده را طوری تنظیم می کند که قسمت در معرض دید دندان را پوشش بدهد و سپس آن را بخیه می کند.

البته همیشه به این صورت نیست که بافت از دهان فرد جدا شود بلکه این امکان وجود دارد که متخصص از یک بانک بافت مورد نظر خود را انتخاب کند.

آیا عمل پیوند لثه الزامی است؟

شخصی که تصمیم می گیرد تا عمل پیوند لثه را انجام دهد، باید پیش از عمل و حتی تصمیم گیری، باید نکته ی زیر را در نظر داشته باشد:

توجه به درمان هایی است که می توان از آن به عنوان جایگزین عمل پیوند لثه استفاده کرد. در برخی از مواقع که تحلیل لثه بسیار شدید باشد ممکن است کشیدن دندان ضرورت پیدا کند.

با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه مداوم به دندان پزشک به منظور معاینه وضعیت سلامت دهان، فرد می تواند پیش از این که این بیماری رشد پیدا کند متوجه مشکل خود شود و پیش گیری های لازم را انجام دهد.

شرایط دوره نقاهت پس از پیوند لثه

بیمار پس از انجام عمل باید در وعده های غذایی خود دقت داشته باشد. توصیه می شود که در طول این مدت از خوراکی های نرم و سرد استفاده شود تا به پیوند آسیبی وارد نشود. خوردن خوراکی های سفت و داغ می تواند موجب تحریک و یا سوزاندن پیوند شود. برخی از بهترین خوراکی هایی که می توان در این مدت استفاده شود عبارتند از:

• تخم مرغ آب پز شده یا نرم شده
• ماست
• سبزیجاتی که به خوبی پخته و نرم شده اند
• پنیر کلبه ای (کوتاژ)
• بستنی
• ژلاتین مانند ژله

پریودنتیست با توجه به شرایط شما احتمالا پیشنهاد خواهد کرد که از دهان شویه های ضد میکروبی استفاده کنید تا به این صورت از عفونت ها، تجمع پلاک روی دندان ها یا مشکلات پیوند جلوگیری کند. توجه داشته باشید که در طول دوره نقاهت نباید در نقطه ای که جراحی صورت گرفته از مسواک یا نخ دندان استفاده کنید.

پزشک شما در زمان مشخص اعلام خواهد کرد اجازه مسواک زدن خواهید داشت. مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان می تواند سبب باز شدن زخم شما شده یا باعث ایجاد عفونت شود.

اگر با درد یا نارحتی روبرو هستید، می توانید از برخی از مسکن ها مانند ناپروکسن استفاده کنید. در طول این دوره باید از ورزش کردن و انجام فعالیت های شدید جدا خودداری کنید مگر آن که مانند مسواک زدن، پزشک این اجازه را به شما بدهد.

معمولا بیمار باید بعد از یک یا دو هفته بهبودی کامل خود را به دست آورد. پس از پایان عمل باید بلافاصله زمان بعدی ملاقات با پزشک خود را تعیین کنید تا آن ها بتوانند از شرایط بهبودی شما آگاهی کافی بدست آورند. بعد از دو هفته باید بتوانید مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.

بهبودی کامل ممکن است یک ماه یا بیش تر به طول بیانجامد و این شرایط درمانی به میزان مراقبت شما در طول درمان بستگی دارد.

عوارض پیوند لثه

عوارض ناشی از پیوند لثه بسیار نادر است و عفونت ناشی از آن نیز به ندرت گزارش شده است با این وجود، در صورتی که بیمار خون ریزی غیر منتظره ای داشته باشد یا متوجه خون در دهان خود شود باید فورا به پزشک خود مراجعه کند.

در موارد نادری ممکن است بافت پیوندی با محل پیوند سازگار نباشد و در این صورت ممکن است نیاز به پیوند مجدد به وجود آید. در برخی از مواقع به بیمار توصیه می شود در صورت تحریک محل درمان و خون ریزی، با پدهای مخصوص مانع خون ریزی شود اما در صورتی که این مشکل برای ۲۰ دقیقه ادامه پیدا کند باید مراجعه دیگری به پزشک داشت.

در برخی از مواقع این امکان وجود دارد که پیوند صورت گرفته، از نظر ظاهری متناسب با نظر شما نباشد. در این صورت می توانید مجدد با پزشک خود مشورت کنید. در برخی از موارد این امکان وجود دارد که پزشک بتواند بافت پیوند را اصلاح کند تا مطابق با خواسته شما باشد.

هر گونه درد، تورم و یا کبودی غیر منتظره نیز می تواند نشانه نامناسبی در پروسه درمان باشد و در این صورت نیز فرد باید بلافاصله به پزشک خود مراجعه کند. از دیگر مواردی که باید به آن در طول درمان توجه ویژه ای داشت، تب و ترشح چرک است که نباید در طول این دوره بروز کند.

راه های جلوگیری از تحلیل لثه

برای این که بتوان از این مشکل جلوگیری کرد، فعالیت هایی وجود دارد که می تواند به طور کلی به سلامت دهان و دندان نیز کمک شایانی داشته باشد. برخی از این موارد عبارتند از:

• دو بار در روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• یک مسواک نرم خریداری کنید و حتما به آرامی مسواک بزنید. مسواک زدن تهاجمی نه تنها منجر به تمیز تر شدن دندان ها نمی شود، بلکه می تواند به مینای دندان نیز آسیب وارد کند.
• از استعمال دخانیت بپرهیزید چرا که به شدت سلامت دندان را تحت تاثیر قرار می دهد و اثراتی که از آن ها بر روی دندان به جای می ماند، به سختی از بین می رود.
• ساییدن دندان بر روی هم نیز می تواند به سلامت دهان و دندان به شدت آسیب وارد کند. در این صورت باید از محافظ های دندان یا هر وسیله دیگری که می تواند این مشکل را رفع کند استفاده کنید. حفظ فشارهای روانی و استرس نیز می تواند به شدت در جلوگیری از ساییدن دندان ها به هم مهم باشد.
• پیرسینگ دهان می تواند به اتهاب لثه منجر شود بنابراین بهتر است در رابطه با استفاده از جواهرآلات در اطراف دهان خود تجدید نظر کنید.

چه کسانی به پیوند لثه نیاز خواهند داشت؟

بیماری های لثه در سال های اخیر به شدت شایع شده اند و در صورت عدم درمان می تواند سلامت دهان و دندان را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین در صورت بروز مشکل در این بخش، بیمار باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کند تا بتواند در مراحل اولیه بیماری، از آسیب شدید و از دست دادن دندان خود جلوگیری کند.

جراحی پیوند لثه زمانی به بیماران توصیه می شود که لثه به اندازه کافی تحلیل باشد که به راحتی بتوان ریشه دندان را مشاهده کرد.

با تحلیل لثه، حفره هایی بین دندان و لثه ایجاد می شود که می تواند محل مناسبی برای تجمع باکتری باشد. با گذشت زمان، باکتری ها به پلاک یا تارتار تبدیل می شود و شما در معرض عفونت، پوسیدگی دندان و بیماری های شدید لثه قرار خواهید گرفت. بیماری های پیشرفته لثه می تواند منجر به از بین رفتن استخوان و بافت شود و این مسئله در نهایت منجر به از دست رفتن دندان می شود.

علاوه بر بیماری لثه ، عواملی مثل ژنتیک و سابقه خانوادگی، هورمون ها، عدم مراقبت از دندان و حتی مسواک زدن تهاجمی نیز می تواند سبب تحلیل لثه شود. برخلاف از دست دادن موهای سر، تحلیل لثه به سادگی قابل مشاهده با چشم غیر مسلح نیست به همین دلیل است که همواره توصیه می شود تا به دندان پزشک مراجعه کنند تا وی علاوه بر معاینه بتواند مشکلات دهان و دندان را برطرف کرده و در صورت نیاز درمان های لازم را انجام دهد.

پیوند لثه همواره بنا بر دلایل پزشکی انجام نمی شود و در برخی از مواقع، به درخواست متقاضی و صرفا برای در اختیار داشتن لبخند زیبا تر انجام می شود. در این صورت پزشک متخصص باید موارد مختلفی را بررسی کند تا بتواند به این عمل پیوند تن دهد.

در حال حاضر با پیشرفت علوم مختلف، روش های جدیدی نیز برای درمان این دست از مشکلات به وجود آمده است اما همچنان پیوند لثه می تواند بسیار موثر باشد چرا که انجام عمل جراحی بسیار کوتاه مدت است و طول درمان نیز در دو هفته می تواند به طور کامل انجام شود و نیازمند مراقبت های پیشرفته پس از عمل نیست.

منبع معتبر مورد استفاده: healthline.com