افراد زیادی وجود دارند که شبها هنگام خوابیدن دچار دندون قروچه یا بروکسیم میشوند و همانطور که میدانید دندون قروچه برای سلامت و حفظ ساختار دندان بسیار مضر و مخرب میباشد. در صورتی که به زودی درمانی برای آنها انجام نشود در نهایت سلامت دندانهای این افراد بر اثر این بیماری از بین میرود. اما تنها راهکاری که برای جلوگیری از دندون قروچه و از بین رفتن دندان وجود دارد استفاده از نایت گارد (night guard teeth) است. بدین صورت که نایت گارد را شبها به هنگام خوابیدن درون دهان قرار میدهند. البته از نایت گارد فقط برای درمان دندون قروچه استفاده نمیشود بلکه مشکلات دیگری مانند خر و پف کردن، اختلال مفاصل فکی، اختلال مفاصل گیج گاهی و آپنه یا همان وقفه تنفسی در هنگام خواب را به صورت خفیف تا متوسط را رفع میکند.
برخی از افراد بر اساس تجویز پزشک از نایت گارد نه تنها در هنگام خوابیدن بلکه در هنگام ورزش کردن برای محافظت از دندان، لثه و لبها استفاده میکنند. نایت گاردها به محافظهای دهانی و یا گاردهای دهانی نیز معروف هستند.
مطالبی که در این مقاله مطالعه خواهید کرد طبق سرفصل‌های زیر به شما ارائه میگردد:
- چه زمانی از نایت گارد استفاده میکنیم؟
- علل ساییدن دندانها
- انواع محافظ دهانی
- چگون متوجه بشویم این مشکل را داریم؟
- چه مدت باید از نایت گارد استفاده کنیم؟
- چگونه نایت گارد مناسب پیدا کنیم؟
- مراقبت از نایت گارد
- عادت کردن به گارد دهان
- استفاده از گارد دهان در طول روز
- هزینه نایت گارد
- مزایای استفاده از نایت گارد
- طول عمر گارد دهان
چه زمانی از نایت گارد استفاده میکنیم؟
- تمامی افرادی که در طول شب دندانهای خود را به یکدیگر فشاری بیش از حد عادی میدهند و عادت به دندون قروچه دارند باید از محافظ دندان استفاده کنند که استفاده از آن محدودیت سنی نداشته و مناسب برای تمامی افراد بزرگسال و کودکان است.
- تمام کسانی که تحت درمان ارتودنسی هستند در شرایطی که احتمال آسیب رسیدن به ابزارهای ارتودنسی و بریسی که استفاده میکنند وجود داشته باشد، بهتر است از محافظ دندان استفاده کنند. بدین علت که در صورت وارد شدن ضربه و یا فشاری به صورت مستقیم به فک احتمال آسیب رسیدن به بریس و ابزار ارتودنسی وجود دارد.
- تمام کسانی که در رشتههای مختلف ورزشی فعالیت دارند احتمال ورود ضربه غیر مستفیم و ورود ضربه مستقیم به ناحیه فک و دهان را دارند به همین علت باید از دندانهای خود به خوبی محافظت کنند. محافظ دندان برای تمامی ورزشکاران که در معرض ضربه احتمالی به فک خود هستند الزامی است. در تمامی ورزشها مثل بوکس، ژیمناستیک، دوچرخه سواری و… احتمال ورود ضربه مستقیم و غیر مستقیم به فک وجود دارد.
علل سایدن دندانها
دندون قروچه و ساییدن دندانها علل مختلفی میتواند داشته باشد. که در ادامه آن ها را نام میبریم:
- آپنه که همان وقفه تنفسی هنگام خواب است میتواند از علل دندون قروچه باشد.
- اختلال بایت در دهان یکی دیگر از علل دندون قروچه است.
- مال اکلوژن و یا قرار نگرفتن دندانها بر روی هم نیز از علل دندون قروچه است.
انواع محافظ دهانی
گاردهای دندان به سه دسته تقسیم میشوند که این ۳ دسته عبارت است از : محافظهای آماده، محافظهای سفارشی و محافظهای بول اند بایت.
-
محافظ دهان پیش ساخته یا آماده
گاردها و یا محافظهای آماده دندان در سه سایز مختلف وجود دارد که اگر قصد اندازه کردن آن را داشته باشید با استفاده از وسایلی که قابلیت بریدن دارد مثل چاقو و قیچی میتوانید این کار را انجام دهید که البته امنیت پایینی دارد. این نوع از گاردهای درجه پایین ترین سطح محافظت از دندان را دارد و جزو ارزان قیمت ترین گاردهای موجود است.
-
محافظ بول اند بای
نوع دیگری از گاردها و محافظهای دندانی هستند که برای تهیه آنها هیچ نیازی به مراجعه به پزشک وجود ندارد زیرا این محافظها را در سطح داروخانه های کشور میتوانید تهیه کنید. طرز استفاده از این محافظهای بول اند بایت به این صورت است که بعد از خریداری آن را به منزل ببرید و درون آب داغ قرار دهید سپس آن را درون دهان خود بگذارید و مشاهده میکنید که شکل دندانهای شما را گرفته است. لابراتوارهای دندانسازی وجود دارند که با گرفتن این نوع محافظها از شما میتوانند برایتان محافظهای سفارشی تهیه کنند اما بهتر است که برای تهیه محافظهای سفارشی از ابتدا به دندانپزشک مراجعه کنید.
-
محافظ دندان سفارشی
بهترین نوع گارد و یا محافظ دندانی که بالاترین سطح محافظت از دندان را دارد محافظهای سفارشی دندان است. این محافظها بسیار گران قیمت تر از سایر محافظهای دندانی است زیرا برای تهیه آن باید به دندانپزشک مراجعه کنید و این محافظها در مطب دندانپزشک متناسب با شرایط دهانی و دندانی شما ساخته میشود که علاوه بر سطح محافظت بالای آن استفاده از آنها بسیار راحت‌تر و موثرتر است. این محافظها میتواند برای کودکان، بزرگسالان و ورزشکاران نیز تهیه شود. توصیه ما برای تمامی کسانی که ترمیمهای گران قیمتی انجام میدهند استفاده از محافظهای سفارشی است.
توجه کنید که تمامی این محافظهای دندانی بعد از هر بار استفاده و قبل از هر بار استفاده باید به خوبی شست و شو شود و در کیسه‌های مخصوص خود که استرلیزه هم هستند قرار بگیرند. از هر نوع محافظ دندانی که استفاده میکنید نیاز است که به صورت مرتب آن را بررسی کنید تا اگر ساییدگی در آن ایجاد شد بلافاصله اقدام به تعویض آن کنید.
چگونه متوجه این مشکل شویم؟
کسانی که شبها دارای دندون قروچه هستند علایمی از خود به جای میگذارند که میتوان متوجه شد که هنگام خواب دندانهایشان را به هم فشار داده و ساییده شده است. از مهمترین و بارزترین علایم دندون قروچه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردردی که هنگام برخواستن از خواب با او همراه است.
- احساس درد در ناحیه فک و صورت
- لایه‌های میانی دندان و پرکردگی‌‌ها به دلیل فشار زیاد شکسته شده و جدا میشوند.
- شکستگی دندان، لق شدن دندان و از بین رفتن آن از علایم دندون قروچه شدید است.
- کسانی که شبها دندون قروچه دارند در طول روز بر این تصور هستند که شب را به خوبی استراحت نکردند.
چه مدت باید از نایت گارد استفاده کنیم؟
مدت زمانی که باید از نایت گارد برای رفع مشکل استفاده شود دقیقا با میزان و شدت این مشکل تناسب دارد و باید در نظر داشت مدت زمان درمان برای هر فرد متفاوت است پس نمیتوان مدت زمان مشخصی برای درمان این مشکل تعیین کرد اما معمولا بیماران برای رفع این مشکل در حدود ۵ تا ۱۰ سال از نایت گارد دندان استفاده میکنند.
چگونه نایت گارد مناسب پیدا کنیم؟
برای آن که بتوانید یک نایت گارد مناسب پیدا کنید باید به دندان پزشک مراجعه کنید. دندان پزشک زمانی که از دندانهای فک بالا و دندانهای فک پایین شما یک قالب تهیه میکند آن را به لابراتوار فرستاده تا بهترین محافظ دندانی را با استفاده از این قالب‌ها تهیه کنند و زمانی که ساخت آن به اتمام رسید دندان پزشک آن را تحویل بیمار میدهد. نایت گاردی که ساخته میشود در زمان استفاده به دلیل فاصله‌ای که ما بین دندانها ایجاد میکند از ساییده شدن دندانها به یکدیگر جلوگیری میکند اما روند درمانی آن به این صورت است که ارتفاع دندانها را زیاد میکند، در این صورت عضلات فک و صورت به قرار گرفتن در این حالت عادت کرده و پس از اتمام دوران درمان دیگر دچار دندون قروچه نمیشوید.
مراقبت از نایت گارد
برای مراقبت از نایت گارد دهان رعایت یک سری مراقبتهای لازم ضروری است:
- قبل از هر بار استفاده از گارد دهان الزامی است که از نخ دندان و مسواک استفاده کنید و حتما هر باری که از گارد دهان استفاده میکنید آن را با استفاده از آب سرد، صابون و یا خمیر دندان شست و شو دهید تا برای استفاده بعدی شما کاملا تمیز باشد.
- جعبه‌های که برای نگهداری گارد دهان استفاده میکنید حتما باید دریچه عبور هوا داشته باشد تا با گردش هوا در جعبه آسیبی به محافظ دندان شما نرسد.
- برای آنکه از تغییر شکل دادن محافظ جلوگیری کنید آن را نباید در دمای بالا و زیر تابش مستقیم آفتاب، سطوح داغ و آب داغ قرار دهید. اگر محافظ را در دمای متعدلی نگهداری کنید از تغییر شکل آن جلوگیری میکنید.
- بعد از مدتی که از گارد دهان استفاده کردید حتما آن را بررسی کنید تا اگر دچار پارگی و یا سوراخ شده باشد برای تعویض آن اقدام کنید.
- زمانی که به دندان پزشک مراجعه میکنید حتما گارد دهان را با خود ببرید تا دندانپزشک آن را برسی کند و اگر نیاز به تعویض داشت اقدامات لازم را انجام دهید.
- برای جلوگیری از خراب شدن و از بین رفتن گارد دهان تا حد ممکن در هنگام استفاده از جویدن غذا خودداری کنید.
- از خم کردن و حالت دادن به گارد دهان به شدت خود داری کنید.
عادت کردن به گارد دهان
استفاده کردن از هرگونه جسم جدیدی که جنبه درمانی دارد در ابتدا سخت به نظر میرسد و حتی ممکن است در ابتدا استفاده از آن جسم جدید کمی اذیت کننده باشد. استفاده از گارد یا محافظ دهان برای جلوگیری از دندون قروچه در شبها و جلوگیری از به هم فشردن دندانها در مواقع خاص مثل رانندگی درست مانند استفاده از وسایل دیگری مانند عینک عادت میشود و دیگر مانند استفاده در روزهای اول نا خوشایند نمیباشد. استفاده از گارد دهان مخصوص فک پایین کمی راحتر از استفاده از نایت گارد مخصوص فک بالا است.
استفاده از گارد دهان در طول روز
بسیاری از افراد نه تنها در طول شب دچار دندون قروچه میشوند بلکه در طول روز هم به واسطه آنکه دچار استرس میشوند دندون قروچه میکنند و برای جلوگیری از دندون قروچه در طول روز نایت گاردهایی کاملا متناسب با دهان وجود دارد که میتوان از آن استفاده کرد. تنها راه حلی که میتوان برای درمان دندون قروچه به کار برد استفاده از همین گاردهای دهان است.
هزینه نایت گارد
برای تهیه کردن گارد دهانی به چند شاخصه مهم توجه میشود اعم از اینکه بیمار چه مشکلهایی دارد و برای درمان آنها چه گاردی مناسب است؟ اما به طور کلی تمامی گاردهای آماده جزو ارزانترین گاردهای دهان هستند که کمترین بهره‌وری را دارند اما گاردهای سفارشی که توسط دندان پزشک ساخته میشود گران قیمت ترین گاردهای دهانی هستند که بیشترین بهره درمانی را هم دارند. کسانی که بر اثر علل مختلفی مثل جفت نشدن دندانها بر روی هم، اختلال بایت و وقفه تنفسی دچار دندون قروچه میشوند حتما لازم است که برای درمان به دندان پزشک مراجعه کنند و قاعدتا دندانپزشک برای درمان آنها از گاردهای پیچیده‌تری استفاده میکند که ساخت انها نیز هزینه بیشتری دارد.
مزایای استفاده از نایت گارد
مهمترین مزیتهایی که استفاده از گارد دهان دارد همگی یه حفظ دندان مرتبط میشوند:
- جلوگیری از ترک خوردن، شکستن و سایش دندان.
- بازکردن راه تنفسی، خوابیدن با کیفیت بهتر و جلوگیری از خروپف کردن.
- درمان مفصل گیجگاهی.
کاهش انقباض و گرفتگی در عضلات فک.
طول عمر گارد دهان
طول عمر گارد دهان برای هر بیمار متفاوت با فرد دیگر است. زیرا میزان و شدت دندون قروچه برای هر فرد متفاوت است اما کسانی که دچار دندان قروچه بسیار شدید هستند مدت زمانی که گارد دندان برای آنها عمر میکند کمتر از بقیه افراد است و زمانی که گارد دهان آنها فرسوده میشود باید آن را تعویض کنند. جنس و نوع گاردی که مورد استفاده قرار میگیرد نیز در طول عمر آن بسیار تاثیر گذار است برای مثال گارد سفارشی که توسط دندان پزشک و لابراتوار ساخته میشود طول عمر بیشتری نسبت به گاردهای آماده پلاستیکی دارد. اگر هنگام استفاده از گارد دهان باز هم متوجه درد در فک و دندان خود شدید این به معنا است که دیگر نایت گارد شما فرسوده شده است و دیگر قدرت کافی برای مقاومت در برابر فشاری که به آن وارد میکنید را ندارد و دیگر زمان تعویض آن با یک گارد جدید فرا رسیده است.
آنچه باید در مورد نایت گارد دندان بدانید آن است که نایت گارد دارای انواع مختلفی با هزینه‌های مختلفی است. اگر قصد درمان دندون قروچه خود را دارید حتما به دندان پزشک مراجعه کنید تا یک نایت گارد سفارشی متناسب با پیچیدگی درمان شما ساخته شود که البته هزینه بیشتری نسبت به سایر گاردهای آماده دارد اما به دلیل اینکه تنها راه حل برای این مشکل استفاده از این گاردها است ارزش هزینه کردن برای درمان را دارد. اغلب نایت گارد در طول شب استفاده میشود و کسانی که در طول روز هم دچار دندون قروچه میشوند میتوانند از آن استفاده کنند. نظافت دهان و دندان و همچنین نظافت گارد بسیار اهمیت دارد و سعی کنید در هوای متعادل در جعبه‌های مناسبی که هوا در آن عبور میکند از آن نگهداری کنید. نایت گارد فاصله‌ای مناسب بین دندانهای فک بالا و فک پایین ایجاد میکند. این فاصله فشاری که بر اثر دندون قروچه به دندان شما وارد میشود را گرفته و عضلات فک را به حفظ این فاصله عادت میدهد که در بلند مدت موجب درمان آن میشود. مدت زمانی که برای درمان داین مشکل نیاز است رابطه مستقیمی با میزان پیچیدگی علت دندان قروچه شما دارد.
