مراقبت های بعد از جراحی لثه

بیماری‌های دهان و دندان از شایع‌ترین بیماری‌ها بوده و پس از درمان آنها، مراقبتهای بعد از جراحی لثه و سایر درمان‌ها اهمیت زیادی دارند. از آنجایی که این بیماری‌ها و همچنین درمان آنها با غذا خوردن، صحبت کردن و تنفس ما در ارتباط هستند، شاید مراقبت از پس از درمان آنها نسبت به سایر بیماری‌ها نکات بیشتری برای رعایت و توجه داشته باشند.

در بین درمان‌هایی که برای ناراحتی‌های دهان و دندان توسط دندانپزشکان و جراحان انجام می‌شود، جراحی لثه از حساسیت خاصی در دوره پس از درمان روبرو است.

اما اگر بیمار نکاتی را در دوره پس از درمان رعایت کند، این مشکلات و ناراحتی‌ها کاهش پیدا کرده و دوره نیاز به مراقبت نیز کاهش خواهد یافت. در این مطلب نگاهی به نکات لازم جهت مراقبتهای بعد از جراحی لثه نگاهی خواهیم کرد.

اهمیت رعایت مراقبتهای بعد از جراحی لثه

پس از جراحی لثه، از سویی بیمار با یک جراحت مواجه است که به خوبی قابل دیدن نیست و این موضوع توجه و مراقبت از آن را سخت می‌کند. همچنین وجود بزاق دهان و نیاز به نوشیدن و غذا خوردن، نگهداری از زخم را سخت‌تر می‌کند.

بعضی از افراد نیز از اینکه حالت خاصی را در داخل دهان خود حس می‌کنند، کلافه شده و احساس ناراحتی می‌کنند. همچنین دردی که ناشی از جراحی است در برخی مواقع با رعایت نکردن نکات ابتدایی افزایش پیدا کرده و بیمار با ناراحتی بیشتر از حد معمولی مواجه می‌شود.

احتمال خونریزی محل جراحی لثه نیز در صورت رعایت نکردن نکات مراقبت وجود دارد. این خونریزی با توجه به محل قرارگیری جراحی و در صورت بی‌توجهی بیمار، می‌تواند نیازمند انجام اقدامات پزشکی دوباره باشد.

از موارد دیگری که اهمیت مراقبتهای بعد از جراحی لثه را افزایش می‌دهد، احتمال عفونت در محل جراحی است. در حالت عادی باکتری‌هایی در دهان وجود دارند. غذای مانده نیز می‌تواند عاملی برای افزایش احتمال عفونت باشد. در نتیجه مراقبت و حفظ بهداشت دهان در این دوره اهمیتی بیشتر از مواقع عادی دارد.

دوره‌های مهم در مراقبتهای بعد از جراحی لثه

پس از جراحی لثه، به غیر از موارد معدودی، نیازی به بستری بودن و یا حتی تحت مراقبت مستقیم پزشک بودن، وجود ندارد.

در نتیجه بیمار می‌تواند به محل سکونت خود رفته و دوره‌ها و امور مربوط به مراقبت از زخم را خودش انجام بدهد. جالب است بدانید که این مراقبت‌ها در صورتی که در زمان مناسب انجام شوند، بسیار آسان بوده و نیاز به انجام کارهای زیادی وجود ندارد.

با پیشرفت بهبودی بیمار و محل جراحت، مراقبت‌ها نیز کاهش یافته و نوع این مراقبت‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند. مهمترین دوره مراقبت، در واقع ساعات اولیه پس از جراحی است. در نتیجه می‌توان گفت که  مراقبتهای پس از جراحی لثه – ۲۴ ساعت اول، دوره اولیه مراقبت‌ها است.

پس از گذشت روز اول، محل جراحت بهبودی نسبی داشته و دوره بعدی مراقبت‌ها به نام مراقبتهای پس از جراحی لثه – بعد از روز اول آغاز خواهد شد.

در بیشتر مواقع، چند روز زمان خواهد برد تا لثه خود را ترمیم کند و بتوان بخیه‌ها را کشید، دوره دوم مراقبت‌ها تا زمان وجود بخیه‌ها ادامه خواهد داشت. پس از برداشتن بخیه‌ها دوره مراقبتهای بعد از برداشتن بخیه ها شروع خواهد شد. این دوره تا زمان پایان التهاب لثه باید ادامه داشته باشد.

در ادامه به هرکدام از این دوره‌ها و مراقبت‌های لازم برای آنها خواهیم پرداخت.

مراقبتهای بعد از جراحی لثه – ۲۴ ساعت اول

همانطور که گفته شد، ساعات اولیه پس از جراحی باید بیشترین توجه را به محل جراحی شده داشته باشید، در این قسمت مراقبت‌های لازم در روز اول پس از جراحی را بررسی خواهیم کرد.

• برای انعقاد بهتر خون، باید محل جراحی سرد نگه داشته شود. در نتیجه پس از جراحی، از کیسه یخ برای سرد شدن لثه استفاده می‌شود. نیازی نیست که یخ را به صورت مداوم بر روی صورت خود نگه دارید، اما تا دو ساعت سعی کنید یخ به مدت پنج دقیقه بر روی صورت شما باشد، حدود ده دقیقه می‌توانید یخ را برداریداما دوباره به مدت پنج دقیقه یخ را روی صورت خود قرار بدهید. این کار را تا پایان دو ساعت اولیه پس از عمل انجام بدهید. در صورتی که در محیط گرم قرار دارید، مدت استفاده از یخ را افزایش بدهید.
• در مراقبتهای بعد از جراحی لثه می‌توانید از نوشیدنی‌های سرد نیز در این دوره استفاده کنید تا محیط داخلی دهان شما سرد شود. البته از مکیدن مایعات تا حد ممکن خودداری کنید. این عمل ممکن است به باز شدن محل جراحت منجر شود. همچنین سعی کنید مایعات شما دارای ذرات معلق نباشند تا نا خواسته وارد زخم نشوند.
• هرچند که ممکن است وجود پانسمان در داخل دهان شما را اذیت کند، اما به یاد داشته باشید که پانسمان برای حفظ بهداشت زخم شما اهمیت دارد. در نتیجه از دستکاری پانسمان با دست، دستمال، زبان و یا به هر نحو دیگری خودداری کنید.
• به یاد داشته باشید که محدوده پانسمان شده نیازی به مسواک کردن ندارد.
• از مکیدن زخم خودداری کنید. این کار می‌تواند موجب خونریزی بشود.

نکات تکمیلی مراقبتهای بعد از جراحی لثه – ۲۴ ساعت اول

• به یاد داشته باشید که احتمال دارد کمی خونآبه و یا مقدار کمی خون از محل جراحی بیرون بیاید، در این صورت، از کیسه یخ برای سرد کردن و انعقاد خون استفاده کنید. دهان خود را نیز می‌توانید با آب سرد شست و شو بدهید.
• اگر نشت خون ادامه داشت و یا مقدار آن در حال افزایش بود، با پزشک معالج خود تماس گرفته و شرایط را برای او توضیح بدهید.
• داروها و مسکن‌هایی که پزشک برای شما تجویز کرده‌اند را طبق دستور مصرف آنها، استفاده کنید. به یاد داشته باشید که رعایت کردن ساعت مصرف دارو، در نتیجه بخشی بهتر آن، اثر زیادی خواهد داشت.
• سعی کنید تا حد ممکن در محیط گرم و یا در مقابل تابش نور خورشید قرار نگیرید.
• در مراقبتهای بعد از جراحی لثه، مصرف غذاهای داغ را در این دوره متوقف کنید.
• غذای خود را با طرفی که پانسمان نشده بجوید و فشاری حتی به اطراف پانسمان نیز وارد نکنید.
• غذاهای تند و یا سایر غذاهایی که ادویه زیادی دارند می‌توانند تحریک کننده درد و التهاب باشند. در نتیجه از خوردن این نوع غذاها خودداری کنید.
• غذاهای خشک و سفت را تا حد امکان مصرف نکرده و غذاهایی همچون سوپ را در برنامه غذایی خود قرار بدهید.
• از استعمال انواع دخانیات همچون سیگار یا قلیان جدا خودداری کنید. دخانیات می‌توانند آلودگی دهان شما را افزایش داده و همچنین محیط دهان شما را گرم کنند.
• فعالیت بدنی خود را کاهش بدهید و استراحت کنید.

مراقبتهای بعد از جراحی لثه – بعد از روز اول

بعد از گذشتن روز اول پس از جراحی لثه، می‌توانید مراقبت‌های خود را کاهش بدهید. اما این به معنی بی‌توجهی به محل جراحت نباید باشد، موارد زیر را بعد از روز اول رعایت کنید.

• چند بار در روز دهان خود را بشویید، این کار هم به آلوده نشدن زخم کمک خواهد کرد و همچنین از ایجاد طعم یا بوی نا مطلوب در دهان شما جلوگیری خواهد کرد.
• اگر قسمتی از پانسمان شما رها شد، نگران نباشید و با آرامش آن را خارج کنید.
• پس از وعده‌های غذایی، حتما دهان خود را بشویید تا ذرات مواد غذایی از دهان شما خارج بشوند.
• به یاد داشته باشید که ممکن است تورمی در محل جراحی ایجاد شود، این تورم از آثار عمل جراحی بوده و موضوعی برای نگرانی شما نیست.

مراقبتهای بعد از جراحی لثه – پس از برداشتن بخیه ها

پس از بهبود محل جراحی، بخیه‌ها برداشته خواهند شد. هر چند که برداشتن بخیه‌ها نشانه بهبودی لثه است، اما همچنان باید نکاتی را رعایت کنید تا بهبودی کامل لثه ایجاد شود. در این دوره مراقبت‌های زیر را در برنامه روزانه خود قرار بدهید:

• مسواک سخت می‌تواند به محل جراحی شما آسیب‌هایی وارد کند. در نتیجه پیشنهاد می‌شود که قبل از مسواک زدن، مسواک را در آب ولرم قرار دهید تا نرم شود و پس از آن به آرامی مسواک بزنید.
• پزشک معالج در بیشتر مواقع برای شما دهان شویه کلرهگزیدین تجویز کرده است. استفاده از این دهان شویه را فراموش نکنید.
• مسواک بین دندانی، یک مسواک مخصوص و استوانه‌ای شکل است. این مسواک از رشد اضافی لثه جلوگیری خواهد کرد. سعی کنید روزانه سه بار از این نوع مسواک استفاده کنید. در هر نوبت بهتر است در حدود بیست مرتبه از این مسواک استفاده شود.
• در نهایت به یاد داشته باشید که تا زمانی که پزشک معالج اعلام نکرده است، مراقبت از لثه خود را ادامه بدهید.

بعد از جراحی لثه چه مواد غذایی را بخوریم؟

همانطور که در قسمت مراقبتهای بعد از جراحی لثه گفته شد، مواد غذایی که سفت بوده و نیاز به جویدن زیاد دارند می‌توانند شما را اذیت کنند.

در نتیجه پیشنهاد می‌شود تا از خوراکی‌های آبکی و مایعات استفاده کنید. آب میوه‌های طبیعی که ترش نباشند می‌توانند پیشنهاد خوبی برای شما باشد. لبنیات همچون ماست و شیر را نیز در برنامه غذایی خود قرار بدهید.

لبنیات می‌توانند برای تامین کلسیم مورد نیاز بدن شما در ترمیم لثه موثر باشد. سبزیجات نیز املاح، مواد معدنی و ویتامین‌های زیادی در خود دارند که می‌توانند در بهبود شما تاثیر بسزایی داشته باشند. چای می‌تواند در کاهش درد شما موثر باشد، البته به یاد داشته باشید که از چای ولرم و یا حتی سرد شده استفاده کنید تا مراقبتهای بعد از جراحی لثه را به بهترین نحو انجام بدهید.

منبع مقاله

سوالات متداول درباره مراقبت های جراحی لثه