آگاهی بیشتر نسبت به بیماریهای دهان و دندان و آشنایی با روشهای رعایت بهداشت میتواند در این زمینه نقش مهمی را ایفا کند. از مواردی که خانوادهها باید آگاهی مناسبی در مورد آن داشته باشند، اقدامات لازم برای جلوگیری از ایجاد عفونت دندان است. در این مطلب نگاهی به درمان عفونت دندان کرده و این بیماری را بیشتر خواهیم شناخت.
عفونت لثه چیست؟
بسیاری از بیماریها در بدن انسان علامتهایی دارند. این علائم کمک میکنند تا شما از وجود یک ناراحتی در بدن خود آگاه شده و برای درمان آن اقدام مناسب را انجام بدهید.
درد ناشی از آبسه دندان نیز علامتی برای وجود عفونت در لثه است. عفونتهایی که در یک نقطه از دندان و لثه تجمع میکنند، خود را به صورت آبسه نشان میدهند.
عفونتهایی که عامل آبسه میشوند، در بیشتر مواقع عامل باکتریایی دارند. این باکتریها معمولا در قسمت نرم پالپ دندان ایجاد میشوند.
عفونتهای باکتریایی چگونه در دهان ایجاد میشوند؟
در داخل دهان ما همیشه باکتریهایی وجود دارند. اگر این باکتریها با غذای باقیمانده در بین دندانها ترکیب بشوند، پلاکهای دندانی را ایجاد میکنند. این پلاکها از دلایل اصلی تخریب دندانها و بیماریهای دهان و دندان میشوند. بافت نرمی در دندانها و لثهها وجود دارد.
باکتریها اگر به این بافت نفوذ کنند، عفونت دندان، آبسه و یا بوی بدی را در داخل دهان افراد ایجاد خواهند کرد. به یاد داشته باشید که عفونت دندان یک بیماری پیش رونده بوده و میتواند با گذشت زمان و بیتوجهی به درمان عفونت دندان، آسیبهای جدیتری را به دندانها و لثهها وارد کند.
حتی ممکن است که عفونتهای دندانی باعث بیماریهای قلبی عروقی نیز بشوند. در نتیجه آنها را جدی بگیرید و برای درمان سریعتر این نوع از بیماری دهان و دندان اقدام کنید.

آیا آفتهای دهانی نیز نوعی عفونت هستند؟
آفتها خود را به شکل زخمهای دهانی دردناک و با سوزش نشان میدهند. هرچند آفتها نیز به دلیل عفونت ایجاد میشوند، اما در بیشتر مواقع با گذشت زمان و پس از یک دوره چند روزه خود به خود از بین میروند و نیاز به درمان عفونت دندان از نوع آفت در بیشتر اوقات وجود ندارد.
در کل باید گفت که آفتها با آبسه تفاوت دارند. آفتها اکثرا خطری برای شما ایجاد نمیکنند، اما اگر آفت به مدتی بیش از سه هفته التیام پیدا نکرد، به پزشک مراجعه کنید تا بر روی آن، بررسی دقیقی انجام بدهد.
عفونت دندان چه علامت و نشانههایی دارد؟
درد مهمترین علامت برای عفونت است. این درد در برخی مواقع ضربان دارد و معمولا رو به افزایش خواهد بود. این درد میتواند حتی گوشها، فک و یا گردن را نیز درگیر کند.
البته درد در هنگام غذا خوردن و یا درد در زمانی که لثه را لمس میکنید نیز میتواند خودش را نشان بدهد. در مواردی نیز بوی بد دهان و یا حس طعم و مزه بد در داخل دهان وجود خواهد داشت. بیخوابی یا نتوانی در غذا خوردن میتواند از علائم آبسه دندان و لثه باشد. ناراحتی عمومی که به معنی یک حس ناخوشایند در فرد بیمار است نیز از نشانههای دیگر است.
بعضی مواقع، تب نیز میتواند علامتی برای آبسه باشد. در نهایت، تریسموس که باعث سخت شدن باز و بسته کردن دهان میشود نیز در آبسه دندان یا لثه خود را نشان میدهد.

درمان عفونت دندان قبل از رسیدن به دندانپزشک
درمان قطعی و کامل عفونت دندان و آبسه توسط دندانپزشک امکان پذیر است. اما اگر به هر دلیلی به دندانپزشک دسترسی ندارید، میتوانید درد و علائم این بیماری را تا زمان مراجعه به دندانپزشک کنترل کنید. برای این کار و کنترل علائم آبسه دندان، میتوانید از ایبوپروفن و یا سایر مسکنهای ضد درد استفاده کنید.
همچنین آنتی بیوتیکهایی مانند آموکسی سیلین و مترونیدازول برای کنترل عفونت دندان میتواند به شما کمک کند. به یاد داشته باشید که دوره استفاده از آنتی بیوتیکها را باید کامل کنید و با قطع شدن یا کاهش درد، استفاده از آنها را فراموش نکنید.
فراموش نکنید که استفاده از داروها باید با تجویز پزشک انجام شود. مخصوصا اگر در حال استفاده از داروی خاصی هستید و یا به یک بیماری دیگر نیز مبتلا هستید، از مصرف داروها بدون مشورت با پزشک خودداری کنید. اگر دسترسی به دندانپزشک ندارید، مشورت با یک پزشک عمومی میتواند برای شما گزینه مناسبی باشد.
درمان عفونت دندان توسط دندانپزشک
دندانپزشک پس از معاینه و بررسی آبسه دندان، نوع آبسه را تشخیص داده و براساس آن، اقدامات درمانی لازم را انجام خواهد داد. در بیشتر مواقع، درمان آبسه دندان توسط دندانپزشک با یکی از روشهای زیر انجام میشود:
– شکاف در کیسه عفونی
دندانپزشک براساس تشخیص خود ممکن است کیسه عفونی عامل آبسه را پاره کند تا عفونت که به حالت مایع است، تخلیه شود. برای انجام این نوع از درمان عفونت دندان، پس از اینکه بی حسی برای بیمار تزریق شد، برشی بر روی کیسه عفونی توسط دندانپزشک ایجاد خواهد شد. این روش برای آبسههای معمولی لثه کاربرد بیشتری دارد.
– عصب کشی دندان
برای درمان آبسه پری آپریکال، در بیشتر مواقع از روش عصب کشی استفاده میشود. برای این موضوع، از بالای دندان، سوراخی توسط دریل دندانپزشکی ایجاد خواهد شد تا عفونت را بتوان از درون پالپ دندان تخلیه کرد. اگر بافتهای پالپ نیز آسیب دیده باشند، این بافتها نیز تخلیه شده و دندان توسط مواد مخصوص دندانپزشکی پر خواهد شد.
– تخلیه آبسه برای درمان عفونت دندان
در آبسه پریودنتال، آبسه لثه تخلیه شده و حفره پریودنتال به صورت کامل پاکسازی میشود. در این موارد، دندانپزشک در بیشتر مواقع سطح ریشه دندان را در زیر خط لثه، با کمک تجهیزات خاص دندانپزشکی صاف میکند تا احتمال عفونتهای بعدی به حداقل ممکن کاهش پیدا کند.
– جراحی درمان عفونت دندان
در برخی از موارد که آبسه پری آپریکال و یا آبسه پریودنتال به حالت عود کننده و شدیدی رسیده باشند، ممکن است نیاز به جراحی دندان و لثه توسط جراح دهان و دندان باشد. همچنین اگر پس از درمان عفونت دندان، دوباره آبسه ایجاد بشود، ممکن است دندانپزشک تصمیم به کشیدن دندان خراب شده بگیرد.

عوارض جانبی بیتوجهی به درمان عفونت دندان
همانطور که گفته شد، آبسه یک بیماری پیش رونده بوده و باید در اولین فرصت درمان شود. اگر درمان انجام بشود، امکان به وجود آمدن عوارض بعدی به حداقل ممکن خواهد رسید. اما اگر این درمان انجام نشود، ممکن است عوارضی همچون موارد زیر ایجاد بشود:
۱- کیستهای دندان
کیستها در واقع حفرههایی در ریشه دندان هستند. کیستها در قسمت نرم لثه به صورت یک برآمدگی خود را نشان میدهند. البته کیستها تا وقتی که حالت عفونی به خود نگرفته باشند، با درد همراه نیستند.
۲- سینوزین ماکزیلاری
در پشت استخوانهایی که گونه را شکل میدهند، فضایی به نام سینوسهای ماکزیلاری وجود دارد. باکتریهای درمان نشده آبسه میتوانند به این قسمت نفوذ کرده و درد یا تب برای بیمار به همراه داشته باشد.
۳- ترومبوز سینوس کاورنوس
باکتریهای کنترل نشده میتوانند گسترش پیدا کرده و لخته خونی در رگ بزرگی که به نام کاورنوس سینوس در مغز است، ایجاد کنند.
۴- ایجاد استئومیلیت به دلیل بیتوجهی به درمان عفونت دندان
یکی دگیر از عوارض جانبی خطرناک درمان نکرده آبسه دندان، استئومیلیت است. باکتریهایی که باعث ایجاد آبسه شدهاند، ممکن است وارد جریان خون بشوند. در نتیجه در بدن حرکت کرده و میتوانند عفونتهای استخوانی و یا عفونت مغز استخوان را ایجاد کنند.
۵- آنژین لودویگ
از بیماریهایی که میتواند با بیتوجهی به درمان عفونت دندان ایجاد شود، آنژین لودویگ است. این بیماری با پخش شدن باکتریها در کف دهان به وجود میآید.
نکاتی که در زمان عفونت دندان باید رعایت کنید
در زمانی که دهان شما با آبسه دندان مواجه است، از نوشیدن مایعات داغ و یا خیلی سرد و یا مصرف غذاهایی که بیش از حد گرم یا بیش از حد سرد هستند خودداری کنید.
محل دچار آسیب را نخ دندان نکشیده و همچنین برای مسواک کردن، از یک مسواک نرم استفاده کنید تا از تحریک و افزایش درد در ناحیه آسیب دیده جلوگیری شود.
به یاد داشته باشید که موارد گفته شده فقط درمانها و راهکارهای موقتی هستند. سعی کنید در اولین فرصت ممکن برای درمان عفونت دندان، به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکل شما را به صورت اصولی برطرف کند.