ایمپلنت دندان سالمندان و نکاتی که باید قبل از ایمپلنت سالمندان بدانید

ایمپلنت دندان برای سالمندان انتخاب مناسبی است؟ چه گروهی از افراد مسن کاندید مناسبی برای ایمپلنت دندان هستند؟ شرایط کاشت ایمپلنت دندان سالمندان چیست؟ دندان های مصنوعی چه مشکلاتی را برای افراد با سن بالا به وجود می‌آورند؟ برای افراد مسن ایمپلنت دندان بهتر است یا دندان مصنوعی؟ در اینجا به همه نکات درباره ایمپلنت سالمندان میپردازیم. اگر سوالی دارید که به آن پاسخ داده نشده است، در انتهای مقاله قسمت نظرات کاربران درج کنید تا دکتر نوشین نصیری به آن پاسخ دهند.

برای افرادی که سن آن ها بیش از ۵۰ سال است از دست رفتن چند دندان امری عادی است. همین مسئله باعث می شود که برخی از افراد در این سن رو به دندان های مصنوعی آورند. پروتز های جزئی (برای چند دندان) یا پروتز دندان کامل یا دست دندان کامل می تواند به شما کمک کند تا از سایر دندان های خود مراقبت کنید.

همچنین با ایمپلنت برای لثه های تحلیل رفته مانع از دست رفتن استخوان لثه خود شوید اما آیا بیماران با سن بالا می توانند از ایمپلنت دندان استفاده کنند؟

پروتزهای معمولی چه مشکلاتی را برای بیماران مسن ایجاد می کنند؟

پروتزهای دندانی، دندان های کاذب یا مصنوعی هستند و معمولا از فلز ساخته می شوند که دندان های چینی، پلاستیکی یا تمام سرامیکی به آن ها متصل شده اند. پروتزها از قالب دندان ها و فک بیمار ایجاد می شوند. اندازه، شکل و رنگ دندان ها بر اساس دندان های اصلی و مجاور بیمار با استفاده از اسکن داخل دهانی و پرینترهای سه بعدی در دندانپزشکی دیجیتال ایجاد می شوند.

دندان های مصنوعی برای ایجاد تعادل میان عوامل مختلف از جمله ظاهر (شکل لبخند) و عملکرد آن طراحی شده اند. به محض اینکه دندانی از دست برود، یک دندان مصنوعی می تواند جایگزین آن شود. در بسیاری از مواقع پس از سه الی چهار ماه که دندانی می افتد و پروتز متحرک جای آن قرار می گیرد، بدلیل تحلیل رفتن استخوان فک و گود افتادن لثه، بیمار به تجدید پروتز خود نیاز خواهد داشت. دلیل این نیاز آن است که استخوان نگه دارنده تغییر شکل می دهند.

از نکات منفی دیگری که در استفاده از این پروتز ها وجود دارد آن است که پایدار نیستند. این پروتزها می توانند عملکرد جویدن، حس چشایی و همچنین خوردن غذا را با مشکل روبرو کنند. این پروتز های دندانی حتی ممکن است در هنگام صحبت کردن جابجا شوند و این کار را نیز با مشکل روبرو کنند. بخصوص هنگام عطسه شدید ممکن است به بیرون پرتاپ شود.

استفاده مداوم و طولانی مدت از پروتزهای معمولی می تواند آسیب های زیادی به لثه و استخوان فک پشتی وارد کند. این درحالی است که توانایی فرد مسن در کنترل پروتز مصنوعی در محیط های اجتماعی و عملکردی رو به زوال می رود و می تواند منجر به ناتوانی فرد شود. به همین دلیل توصیه می شود تا پیش از استفاده از پروتز های دندانی حتما از مشورت یک دندانپزشک متخصص استفاده کنید تا در صورتی که از لحاظ سلامتی جسمی معاینه شده و کاندید مناسبی برای کاشت ایمپلنت بودید، از ایمپلنت دندان که ریشه در استخوان دارد استفاده کنید.

کاشت یا ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت دندانی امکان جایگزینی دندان را فراهم می کند. دندانی که عملکردی مشابه با دندان های واقعی دارد. از جمله کارایی های این دندان عبارتند از:

1. کاشت به خوبی از خود پشتیبانی می کند در حقیقت نیازی به سایر دندان ها برای محافظت از خود ندارد.
2. ایمپلنت دندان بر روی فک شما همچون یک ریشه ثابت می ماند.
3. از ایمپلنت دندانی می توان با استفاده از مسواک زدن و نخ دندان به خوبی محافظت کرد.
4. ایمپلنت دندان ماندگاری بسیار بالایی دارد (بالای ۲۵ سال). برای مطالعه درباره مدت زمان ماندگاری ایمپلنت دندان این مقاله را در سایت دکتر نصیری بخوانید.

ریشه و پایه یا اباتمنت ایمپلنت های دندانی از آلیاژ تیتانیوم با درجه های تجاری مختلف ساخته می شوند که روی آن یک تاج دندان از جنس لمینت سرامیکی که مقاوم و مانند دندان طبیعی است کار گذاشته می شود. ثابت شده است که این ماده تاثیری بر سلامت انسان ندارد؛ حتی با فیزیولوژی بدن سازگار است و رشد سلول های استخوانی را مستقیما بر روی سطح کاشت افزایش می دهد؛ بنابراین جایگزین بسیار مناسبی برای ریشه دندان هستند.

ایمپلنت دندان رشد سلولهای استخوانی اطراف ریشه محدوده کاشت را افزایش داده و از تحلیل استخوان جلوگیری می کند

آیا سالمندان کاندید مناسبی برای ایمپلنت دندان هستند؟

باید به این سوال پاسخ مثبت داد. ایمپلنت دندان در افراد مسن یا هر بیمار دیگر با تراکم استخوان کاهش یافته به همان اندازه موفقیت آمیز است که در بیماران جوان تر قابل پیش بینی است. همچنین لازم به ذکر است که پوکی استخوان، با برخی از درمان های دارویی قابل رفع است. البته دندانپزشکان پیش از انجام ایمپلنت دندانی این مسائل را به طور کامل مورد بررسی قرار خواهند داد و تجویزات لازم را توصیه می کنند.

در صورتی که مدت طولانی از خالی ماندن دندان از دست رفته گذشته باشد و استخوان دچار تحلیل شده باشد و استحکام کافی برای کاشت ایمپلنت را نداشته باشد، بسیاری از بیماران می توانند به راحتی با پیوند استخوان مشکل خود را برطرف کنند و ایمپلنت دندانی موفقی را تجربه کنند.

به زبان ساده باید گفت که در حقیقت محدودیت سنی برای ایمپلنت دندانی وجود ندارد و هیچ کس برای انجام ایمپلنت دندان پیر نیست (البته در افراد کمتر از ۱۸ سال که رشد استخوانی متوقف نشده، ایمپلنت انجام نمیشود). یک فرد سالم می تواند یک کاشت ایمن و با دوام را تجربه کند. ایمپلنتی که می تواند منجر به بهبود کیفیت زندگی او شود و به او کمک کند تا یک رژیم غذایی مغذی متعادل و سبک زندگی فعالی داشته باشد. در این حالت فرد می تواند با دندان هایی شبیه به دندان های طبیعی خود، اعتماد به نفسش را بازیابد.

گزینه های درمانی برای بیماران مسن در استفاده از ایمپلنت دندان

آیا سن شما بالا رفته است و نگرانید که ایمپلنت دندانی نتواند کاربرد لازم برای شما را داشته باشد؟ اولین قدم برای شما استفاده از یک مشاوره با یک جراح یا دندانپزشک حرفه ای و متخصص ایمپلنت است. شما باید اطمینان حاصل کنید که دندانپزشک شما تجربه کافی برای انجام کار خود را دارد.

دقت داشته باشید که اگر سن شما بالاست باید دندانپزشکی را انتخاب کنید که بتواند از روش های جراحی با کمترین میزان تهاجم استفاده کند. در حال حاضر روش های ایمپلنت دیجیتال دندان که با کمک اسکن های سه بعدی انجام می گردد کمترین حجم خونریزی را به همراه خواهد داشت و در زمان کوتاه تری نیز انجام می شود. همچنین با توجه به این که نیازمند انجام بخیه کمتری است در نتیجه درد آن نیز کم تر است.

برای اینکه بتوانید ایمپلنت دندان انجام دهید نیازی به بیهوشی نخواهید داشت و بی حسی موضعی برای درمان شما کفایت می کند. این درمان ها صرفا چند ساعت به طول می انجامد و بیمار پس از پایان جراحی می تواند با تایید دندانپزشک خود کلینیک دندانپزشکی را ترک کند و به فعالیت های روزانه خود بپردازد.

اگر عمل جراحی خود را به یک دندانپزشک مجرب بسپارید، به ندرت پیش می آید که خارج کردن یک دندان از استخوان فک منجر به از دست رفتن استخوان شود، در نتیجه شما می توانید با روش ایمپلنت فوری دندان یا ایمپلنت یک روزه، همان روز دندان طبیعی و زیبایی بدست آورید. اگرچه ایمپلنت دندان و خارج کردن دندان طبیعی در یک جلسه از نظر فنی کار دشواری است اما می تواند نتایج بسیار خوبی را به همراه داشته باشد.

برخی از مهم ترین مزایای استفاده از روش ایمپلنت فوری دندان عبارتند از:

1. انجام در یک مرحله به جای کشیدن دندان در جلسه اول و کاشت دندان ۳ ماه پس از آن
2. کاهش دوره ریکاوری مورد نیاز برای بهبودی کامل
3. زمان درمان کوتاه تر: در این روش شما می توانید کلیه فعالیت ها را در یک روز انجام دهید و نیازی به مراجعه چندین باره به کلینیک را نخواهید داشت و درمان شما ۳ ماه سریع تر انجام می شود.
4. کاهش احتمال نیاز به پیوند استخوان؛ با توجه به اینکه در صورت خالی شدن استخوان فک از ریشه ممکن است قدرت آن کاهش پیدا کند، شما به احتمال فراوان در صورتی که سه ماه را بدون داشتن ریشه دندان سپری کنید، نیاز به پیوند استخوان خواهید داشت.

پیوند ایمپلنت دندان با استخوان حدودا ۳ تا ۴ ماه به طول خواهند انجامید. در بسیاری از موارد دندانپزشکانی که به تکنولوژی روز دندانپزشکی دیجیتال دسترسی دارند کلیه شرایط دندان های مجاور را بصورت اسکن داخل دهانی بررسی می کنند تا از شرایط استخوان فک و دندان ها اطلاع حاصل کنند. در این حالت اطلاعات دقیق تری در اختیار دندانپزشک قرار خواهد گرفت و او نیازی به جراحی لثه برای کشف اطلاعات دقیق نخواهد داشت.

یک ایمپلنت دندانی مناسب می تواند در برخی از مواقع برای حمایت از تعدادی از دندان های جدید استفاده شود و به همین منظور قرار دادن یک ایمپلنت برای هر دندان از دست رفته لازم نیست. به طور کلی اگر همه دندان های شما از دست رفته باشد، می توانید از مدل پروتز اوردنچر (Overdenture) استفاده کنید. برای ایمپلنت همه دندان های فک بالا یا پایین خود (در هر فک) به چهار تا شش ایمپلنت نیاز خواهید داشت و این به تعداد دندان های مورد نیاز شما بستگی دارد. ایمپلنت های هایبرید بریج مزایای بسیار زیادی را به همراه خواهند داشت و یکی از مهم ترین آن ها شباهت بالایی است که به دندان واقعی دارند.

یکی دیگر از گزینه های بسیار موفق برای بیمارانی که از پروتزهای کامل لق یا نامناسب فعلی خود ناراضی هستند آن است که در زیر پروتز فعلی خود ایمپلنت قرار دهید تا بتوانید ثبات کافی را به آن ها ببخشید.  در هر یک از شیوه های ایمپلنت، استخوان فک با ایمپلنت جوش می خورد و این مسئله دقیقا مانند آن است که دندان جدید شما یک ریشه مصنوعی اما با همان کیفیت را داشته باشد.

زمانی که بتوانید دندان خود را بدست آورید، نه تنها قابلیت جویدن خود را باز خواهید یافت بلکه می توانید ظاهر زیبا و البته طبیعی را به دندان های خود ببخشید. بازگشت زیبایی به دندان های شما به معنی بازگشت اعتماد به نفس خواهد بود.

افرادی که ایمپلنت دندانی را انجام می دهند تقریبا پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت بهبودی کامل خود را بدست خواهند آورند و ریکاوری آن ها انجام می شود. بنابراین دوره زمانی مورد نیاز برای بازگشت به شرایط عادی بسیار کوتاه است و این خود یکی از مزایای مهم این روش درمانی است.

مزایای ایمپلنت دندان برای سالمندان

درمان های ایمپلنت دندان می تواند کیفیت زندگی بسیاری از سالمندان را تغییر دهد و آن را به صورت قابل توجهی بهبود بخشد. بالا رفتن سن مانعی برای ایمپلنت دندان نیست و در صورتی که فرد دارای شرایط اولیه کافی برای انجام ایمپلنت دندان باشد، می تواند یک ایمپلنت موفق را تجربه کند.

یکی از مهم ترین مزایای استفاده از ایمپلنت دندانی آن است که ریشه کاشته شده در فک فرد به گونه ای عمل خواهد کرد که استخوان فک بیش از پیش تحلیل نرود. این در حالی که است که استفاده از دندان های مصنوعی قطعا باعث تضعیف استخوان فک خواهد شد. تاج، بریج دندان یا دندان مصنوعی که بر روی ایمپلنت قرار می گیرد و ظاهر لبخند فرد را به صورت محسوسی تغییر می دهد. این مسئله اعتماد به نفس فرد را نیز افزایش می دهد. برای مطالعه اینکه بریج دندان بهتر است یا ایمپلنت این مقاله را از دست ندهید.

ایمپلنت دندانی معمولا شبیه دندان های طبیعی فرد است و کارکردی مشابه با آن دارد. این چنین عملکردی معمولا در پروتز های معمولی دیده نمی شود. ایمپلنت دندانی عملکردی مشابه با دندان های عادی دارند در نتیجه رعایت بهداشت آن ها نیز دقیقا مانند یک دندان طبیعی است. بنابراین شما برای رعایت بهداشت آن ها کافی است تا روزی دو بار حداقل مسواک بزنید و از نخ دندان نیز استفاده کنید.

علاوه بر این شما باید طبق دستور دندانپزشک خود در بازه های زمانی مشخص برای بررسی وضعیت دندان های خود به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که به خوبی از دندان های خود مراقبت کنید می توانید امیدوار باشید که ایمپلنت انجام شده برای شما ماندگاری بسیار زیادی خواهد داشت. استعمال دخانیات و ابتلا به بیماری هایی نظیر دیابت کنترل نشده، گاز گرفتن اشیاء می تواند سلامت ایمپلنت شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

ایمپلنت ها یک بستر پایدار برای بهبودی عملکرد جویدن و در نتیجه لذت بردن از میل کردن غذا را فراهم می کنند. زمانی که از پروتزهای دندانی یا همان دندان مصنوعی سنتی استفاده می کنید، بسیاری از غذاها از لیست خوراکی های شما حذف خواهد شد در حالی که با استفاده از ایمپلنت دندانی محدودیت های شما به حداقل می رسد.

تردیدی وجود ندارد که شما در این صورت می توانید یک رژیم غذایی مناسب تر را در اختیار داشته باشید که در نهایت منجر به بهبود شرایط جسمانی و افزایش طول عمر شما خواهد شد. به همین دلیل است که می توان گفت ایمپلنت دندان می تواند کیفیت زندگی بسیاری از سالمندان را تغییر دهد. استفاده از ایمپلنت دندانی برای سالمندان به آن ها کمک می کند تا خجالت ناشی از جای خالی دندان خود یا لق بودن دندان های مصنوعی را به طور کامل کنار بگذارند و بتوانند بهتر از گذشته با سایرین تعامل داشته باشند.

ملاحظات ضروری پیش از کاشت ایمپلنت سالمندان

به طور کلی می‌توان گفت که برای جراحی ایمپلنت، محدودیت سنی وجود ندارد. به طوری که، ایمپلنت‌های دندانی با موفقیت برای بسیاری از افراد در سن ۹۰ سالگی و بالاتر نصب شده‌اند. با این حال، برخی ملاحظات سلامتی برای سالمندان وجود دارد که باید پیش از کاشت ایمپلنت سالمندان مورد توجه قرار گیرند. این ملاحظات شامل موارد زیر هستند:

• دیابت کنترل نشده یا سایر بیماری‌های مزمن
• بیماری‌های لثه
• کاهش تراکم استخوان در فک

علاوه بر این موارد، برخی از افراد سالمند از داروهایی استفاده می‌کنند که ممکن است عوارض جانبی برای سلامت دهان و دندان آن‌ها ایجاد کند. بنابراین لازم است که پیش از انجام ایمپلنت سالمندان، با دندانپزشک معالج در خصوص بیماری‌های زمینه‌ای و مشکلات لثه، دهان و دندان و داروهایی که مورد استفاده قرار می‌دهید، مشورت نمایید.

درصد موفقیت کاشت ایمپلنت‌های دندان بستگی به عوامل مختلفی مانند مهارت و تجربه جراح، تکنولوژی‌های پیشرفته و اجرای صحیح عمل جراحی، سلامت عمومی بیمار و وجود استخوان کافی بستگی دارد.

خطرات جراحی ایمپلنت در سالمندان

اگرچه احتمال بروز عوارض و خطرات ایمپلنت دندان، بسیار نادر است؛ برخی افراد ممکن است پس از انجام جراحی ایمپلنت به مشکلاتی دچار شوند. برخی از عوارض احتمالی جراحی ایمپلنت سالمندان نظیر بروز حساسیت، درد، خونریزی و تورم، کوتاه مدت هستند و با گذشت زمان برطرف می‌شوند. برخی دیگر نظیر عفونت، لق شدن ایمپلنت، مشکلات سینوسی، پس زدن ایمپلنت و لق شدن روکش ایمپلنت، عوارض بلند مدت جراحی ایمپلنت سالمندان هستند و نیاز به انجام اقدامات درمانی دارند. در ادامه به خطراتی که پس از انجام ایمپلنت سالمندان ممکن است اتفاق بیفتند اشاره می‌گردد:

عفونت

در صورتی که سالمندان از ایمپلنت‌های دندانی خود به خوبی مراقبت نکنند، ممکن است باکتری‌های موجود در غذا، محل عمل جراحی را آلوده کنند و احتمال ابتلا به عفونت بعد از ایمپلنت افزایش یابد.

بروز حساسیت ناشی از ایمپلنت سالمندان

بروز حساسیت پس از جراحی ایمپلنت دندان، ناشی از مصرف داروها است، در چنین شرایطی حتماً باید به دندانپزشک معالج خود مراجعه کنید.

خونریزی

در روزهای اولیه پس از جراحی ایمپلنت که لثه در حال ترمیم شدن است؛ احتمال خونریزی در لثه وجود دارد و به خودی خود برطرف می‌شود. در صورتی که خونریزی لثه متوقف نشود یا در روزهای بعد نیز مشاهده شود، لازم است به دندانپزشک مراجعه شود.

تورم لثه ناشی از ایمپلنت سالمندان

با توجه به فشار وارد شده به لثه حین عمل جراحی، تورم لثه پس از کاشت ایمپلنت سالمندان امری طبیعی است و نهایتاً یک هفته بیمار را درگیر می‌کند. استفاده از کمپرس سرد بر روی محل تورم در چنین شرایطی می‌تواند کمک کننده باشد.

لق شدن ایمپلنت

در چند هفته اول، پس از انجام جراحی ایمپلنت سالمندان، ایمپلنت دندانی در حال جوش خوردن به استخوان فک است. این مرحله برای موفقیت بلند مدت جراحی ایمپلنت بسیار مهم است و ممکن است ماه‌ها طول بکشد. در صورتی که ایمپلنت دندانی با استخوان فک جوش نخورد؛ ممکن است دندانپزشک معالج تصمیم به خارج کردن ایمپلنت مورد نظر بگیرد.

آسیب بافتی یا عصبی ناشی از ایمپلنت سالمندان

گاهی ممکن است به طور اتفاقی، ایمپلنت سالمندان نزدیک به عصب قرار گیرد و به ظهور علائمی نظیر بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا درد در محل جراحی منجر شود. در موارد شدیدتر ممکن است بی‌حسی مداوم و طولانی مدت در محل قرارگیری ایمپلنت، چانه و لب‌ها ایجاد شود.

مشکلات سینوسی ناشی از ایمپلنت سالمندان

ایمپلنت‌های دندانی در سالمندان به خصوص در فک بالا ممکن است به داخل حفره‌های سینوس نفوذ کنند، موجب ایجاد تورم در سینوس‌ها شوند و احتمال ابتلا به بیماری سینوزیت را افزایش دهند. البته احتمال بروز این مشکل در افرادی که کاشت ایمپلنت را انجام داده‌اند بسیار نادر است. علائم سینوزیت ناشی از جراحی ایمپلنت سالمندان شامل موارد زیر است:

• مسدود شدن راه بینی
• کاهش حس بویایی
• سردردهای سینوسی
• دندان درد
• بوی بد دهان
• تب

آسیب به ایمپلنت دندان

وارد آوردن ضربه یا فشار بیش از حد به ایمپلنت دندان مانند هر دندان دیگری، ممکن است به ترک خوردن یا لق شدن آن منجر شود.

برخی افراد بدون اینکه خودشان متوجه باشند به ایمپلنت دندان خود فشار زیادی وارد می‌کنند. به عنوان مثال افراد عصبی یا افرادی که تحت شرایط استرس‌زای بالایی زندگی می‌کنند و افرادی که در خواب دندان قروچه می‌کنند ممکن است ناخواسته به ایمپلنت دندان خود آسیب برسانند.

پس زدن ایمپلنت دندان

بدن برخی از افراد ممکن است نسبت به مواد مصنوعی نظیر تیتانیوم یا فلزات دیگر حساسیت داشته باشد و ایمپلنت دندان را پس بزند. برای تشخیص وجود یا عدم وجود حساسیت نسبت به فلزات از آزمایش Melisa پیش از جراحی ایمپلنت سالمندان استفاده می‌شود.

شایان ذکر است که احتمال پس زدن ایمپلنت در سالمندانی که به بیماری‌های خود ایمنی نظیر روماتیسم مفصلی، مالتیپل اسکلروز، لوپوس و سلیاک دچار هستند، بیش‌تر از سایر افراد است.

لق شدن روکش ایمپلنت

لق شدن روکش ایمپلنت ممکن است به دلایل مختلفی رخ بدهد. در صورتی که پایه ایمپلنت دندان لق شود، ممکن است به دلیل جوش نخوردن پایه با لثه بیمار باشد. هنگامی که تاج ایمپلنت دندان لق شود، علت آن باز شدن چسب‌های موقت ناشی از حرکات دهان هنگام جویدن مواد غذایی است. در صورتی که پیچ اتصال پایه به پروتز لق شود، علت آن می‌تواند استفاده از ایمپلنت‌های ارزان و نامناسب باشد.